Focus: Toneelstuk Cinema

Wat gebeurt er achter de schermen in een bioscoop? In het toneelstuk Cinema maken we kennis met drie bioscoopmedewerkers. Ze dweilen de vloer, maken popcorn en doden de tijd met een wedstrijdje filmquotes citeren en het navertellen van klassieke scènes.

Zij zijn de stille krachten in filmtheaters en bioscopen: de medewerkers die kaartjes scheuren, drankjes en snacks verkopen en als het publiek naar huis is de boel opruimen. De Amerikaanse  Annie Baker schreef het toneelstuk The Flick over drie van deze medewerkers. In een vervallen bioscoop maken ze popcorn, scheuren kaartjes, bedienen de 35mm projector – de bioscoop heeft de overstap naar digitaal niet kunnen maken – en dweilen als het publiek naar huis is de vloer. Tussen de bedrijven door doden ze de tijd met het elkaar aftroeven in het citeren van filmdialogen en het beschrijven van klassieke filmscènes. Tussen alle meligheid door krijgen we langzaam zicht op wie deze mensen echt zijn. Hun strubbelingen met het leven blijken aangrijpender dan de spectaculaire filmscènes op het doek. Alle drie zijn ze als een filmprojector in een digitale tijd: hopeloos misplaatst maar intrigerend door hun eigenzinnigheid.

The Flick was in Amerika een groot succes en leverde Baker in 2014 de Pulitzer Prijs op. Ariane Schluter vertaalde het stuk naar het Nederlands, met als resultaat onder regie van Jeroen De Man de voorstelling Cinema van Theater Oostpool in samenwerking met Het Nationale Theater. De Man was vanaf het moment dat hij het stuk las ervoor gewonnen. “Het was alsof ik de personages al kende. Ik snap hun verlangen naar iets dat ze nooit hebben meegemaakt. Ze ontroeren me en ik moet ook erg om ze lachen.”

Niet alleen De Man is ontroerd en moet lachen, maar ook de meeste toneelcritici zijn onder de indruk van het stuk. Zoals de recensent van NRC Handelsblad: “De grote kracht van Cinema, de nieuwe voorstelling van Jeroen De Man, is dat de voorstelling aanvoelt als een hangout movie op toneel: een aangenaam voortkabbelende ervaring zonder noemenswaardig plot maar met des te meer aandacht voor snedige dialogen, gelaagd spel en de textuur van het dagelijks leven.” Ook De Theaterkrant is enthousiast: “Want er schuilt veel zeggingskracht in die schijnbaar zo terloopse tekst en de drie acteurs weten die er in de beste scènes ook zeker uit te halen. Zoals wanneer Avery en Roos na sluitingstijd in de bioscoop blijven hangen. Die scène gaat van hilarisch naar ongemakkelijk naar intiem en werkt op elk niveau.”

Zie voor de speellijst van Cinema de site van Toneelgroep Oostpool