Focus: Terug naar de Heimat
Heimat — Eine Deutsche Chronik
Het nadeel van monumentale klassiekers is dat ze vereerd worden maar zelden nog zijn te zien. Ze liggen te verstoffen in het pantheon. Voor series geldt dat nog sterker, want wie heeft er nog tijd om een serie te herzien? Toch maar wel doen met Heimat — Eine Deutsche Chronik (1984), want dat is een uniek hoogtepunt in de naoorlogse Europese tv-geschiedenis.
Filmmaker Edgar Reitz voert in de bijna vijftien uur durende serie een familie op het Duitse platteland op en portretteert deze tegen de achtergrond van de geschiedenis van bijna de gehele twintigste eeuw. De op film gedraaide serie lag lange tijd te verstoffen, maar is nu weer te zien in een schitterend digitaal gerestaureerde versie. Filmhuis Concordia in Enschede vertoont hem in het weekend van 26 en 27 november. Ok, het kost wat tijd, maar dan heb je ook een unieke ervaring. Heimat gaat over gewone mensen die gevormd zijn door de sociale en culturele omgeving waarin ze opgroeiden, zei Reitz vorig jaar op bezoek in Nederland. "Meteen na onze geboorte dragen we een geschiedenis met ons mee, die ons maakt tot wat we zijn. Het bepaalt hoe we naar de wereld kijken." De enorme invloed van onze omgeving op ons gedrag en denken, is voor Reitz hét thema van zijn meesterwerk. "Je moet door de oppervlakte heen kijken. Nazi’s zijn in Hollywoodfilms allemaal monsters, maar daarmee kom je niet ver. Je gaat er niet door begrijpen hoe het fascisme kon ontstaan. Voor mij was dat de belangrijkste vraag in Heimat: hoe was het mogelijk dat het nationaalsocialisme en het Derde Rijk konden ontstaan. Niet alle mensen konden toch monsters zijn geweest? Dat uit de ogenschijnlijke normaliteit een monstrueus systeem groeide, is wat ik wilde begrijpen."