Focus: Suriname 45 jaar onafhankelijk

Op 25 november is het precies 45 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd. Het nieuwe streamingplatform voor zwarte makers Pepr vestigt er de aandacht op met drie films waarin Suriname centraal staat.

Best mogelijk dat je nog niet van Pepr heb gehoord, want het nieuwe podium, dat het resultaat is van een samenwerking tussen distributeur Full Color Entertainment en streamingdienst Picl, bestaat pas sinds vorige week. Het doel is zwarte filmmakers meer mogelijkheden geven om hun werk vertoond te krijgen. Maandelijks zal Pepr van deze makers op Picl nieuwe en oude films vertonen die niet of nauwelijks in de Nederlandse filmtheaters of online te zien zijn (geweest).

Het Suriname-programma telt drie films, waaronder Het geheim van de Saramacca rivier (2007) van Pim de la Parra. De als documentaire verhulde speelfilm, waaraan Astrid Roemer meeschreef, is de meest recente film van de inmiddels tachtigjarige De la Parra, die bijna vijfentwintig jaar geleden na een spraakmakende filmcarrière in Nederland (van zijn samenwerking met Wim Verstappen via Wan Pipel (1976) naar vele minimal movies) terugkeerde naar zijn vaderland Suriname. In Het geheim van de Saramacca rivier keert een hoogleraar na een veertigjarig verblijf in Nederland terug naar zijn geboorteland Suriname om er zijn vijftigste verjaardag te vieren. Het loopt anders dan verwacht: de man belandt in een huwelijkscrisis en een mysterieus complot. Wie wil ziet in de film de destructieve gevolgen van het verlies van je geboorteland.

De tweede film is de documentaire Faja lobbi van Herman van der Horst, die er in 1960 op het filmfestival van Berlijn de Gouden Beer voor beste lange documentaire mee won. De film geeft een impressie van het leven van de diverse bevolkingsgroepen In Suriname aan de hand van muziek, dans, zang en de geluiden van het binnenland. Opmerkelijk, zeker voor die tijd, is de afwezigheid van belerend en paternalistisch commentaar. Van der Horst durfde het aan om scènes associatief aan elkaar te monteren, met als overkoepelende visie dat Suriname uit vele bevolkingsgroepen bestaat die sterk contrasterende levenswijzen hebben, maar die samen voor een veelkleurige rijkdom zorgen. Of Van der Horsts visie al te harmonieus was, is onderwerp van discussie.

De derde film in het programma is De wereld heeft gezicht verloren (2016), een portret van Astrid Roemer door de vorig jaar overleden filmmaker Cindy Kerseborn. De documentaire portretteert Roemer als een moedige schrijver, die vanaf de jaren zeventig in haar boeken, dichtbundels en toneelstukken onderwerpen als seksisme, discriminatie, racisme en homoseksualiteit aankaart. Zoals Kerseborn het in 2016 zei: “Geen enkele zwarte schrijver uit de koloniën heeft dit in Nederland zo scherp neergezet in literatuur. Roemer denkt niet in hokjes; de wereld is van ons allemaal. Haar thema’s zijn nu actueler dan ooit.”

Wie het met eigen ogen wil zien, weet waar hij moet zijn.

Suriname-programma, tot 1 januari op Pepr (via Picl)