Focus: Religieus kolonialisme

Dat veel maar niet alle fascinerende films Nederland halen, blijkt uit het negeren van Cocote. Het internationaal in de prijzen gevallen drama uit de Dominicaanse Republiek krijgt op 10 september alsnog een eenmalige vertoning in Filmhuis Cavia.

Bestaat er zoiets als universele filmkwaliteit? Of zijn westerse filmkritische opvattingen dominant in de vraag wat een goede film is? Zo ja, hoe beperkend zijn die opvattingen? Cocote, het speelfilmdebuut van de Dominicaanse regisseur Nelson Carlo de Los Santos Arias, is een schoolvoorbeeld van hoe (westerse) filmopvattingen de waardering voor een film kleuren. Eerst even de plot van het in de Dominicaanse Republiek spelende drama. Begin veertiger Alberto, een overtuigd christen, werkt in de hoofdstad Santa Domingo als tuinman voor een rijke weduwe. Zijn leven komt op zijn kop te staan als zijn op het platteland levende vader wordt vermoord en zijn familie wil dat hij wraak neemt op de dader. Alberto’s christelijke opvattingen over goed en kwaad botsen hard op traditionele morele opvattingen, voodoo-praktijken en rituelen.

Cocote gaat over Alberto’s morele dilemma. De film roept zijn verwarring op met een scala aan stijlen – van slow cinema tot dynamische montage – met het verspringen van kleur naar zwart-wit, het mengen van fictie en documentaire en het wisselen van filmformaten. Dat dit een inhoudelijk gemotiveerde keuze is, begrijpt niet iedere westerse filmcriticus. De recensent van The New York Times noemt het ‘aanstellerij’ en de criticus van Variety ‘slordig arty’.

Deze oordelen zeggen meer over de cultureel beperkte blik van deze critici dan over de film. Criticus Peter Bradshaw van de Britse krant The Guardian voelt beter aan waar het regisseur Los Santos Arias om te doen is: ‘Het is een film met een walm van ongemak.’ De filmmaker, die het christendom in zijn land “een arm van het kapitalisme” noemt, weet waar die walm vandaan komt: “De kolonisatie van dit land zit zo fucking diep dat ik niet eens weet waar te beginnen om ertegen te werken. Misschien is Cocote een beginnetje.”

Afro-Caribbean Diaspora: Cocote + Fouyé Zétwal, 10 september 20.30 uur, Filmhuis Cavia, Amsterdam.