Focus: Orlacs Hände

Robert Wiene kennen we van Das Cabinet des Dr. Caligari, maar hij heeft meer expressionistische drama’s op zijn naam staan. Het Muziekgebouw vertoont 12 januari in samenwerking met Eye Orlacs Hände (1924). De Franse meesterpianist Alexandre Tharaud zorgt voor de muzikale begeleiding.

Er zijn dagen dat het Engelse woord somatoparaphrenia niet langskomt, maar in Orlacs Hände speelt het een grote rol. De term staat voor het verschijnsel dat lichaamsdelen als vreemde objecten worden ervaren. Orlacs Hände gaat over een extreem voorbeeld van deze psychische aandoening.

De film voert concertpianist Orlac op, die in de greep is van de angst dat zijn handen gruwelijke daden zullen plegen. Zijn vrees komt voort uit het feit dat hij na een treinongeluk, waarbij hij zijn beide handen verloor, de handen van een geëxecuteerde moordenaar aangemeten heeft gekregen. Orlac denkt dat in deze handen de geest van de moordenaar nog huist en dat ze buiten zijn wil om gruwelijke daden zullen plegen. Dat zijn nieuwe handen geen piano meer kunnen spelen, is voor hem het bewijs dat ze niet bij hem horen.

Orlacs Hände is een vroeg voorbeeld van films waarin menselijke lichaamsdelen zich los van de menselijke geest gedragen. Denk aan de films van David Cronenberg, of Sam Raimi’s Evil Dead 2: Dead by Dawn, waarin een geamputeerde hand moorddadige neigingen heeft.

Orlacs Hände wordt muzikaal begeleid door het pianofenomeen Alexandre Tharaud, die sinds oktober in het Muziekgebouw in de aandacht staat. Hij gaf er al drie concerten, maar op 12 januari speelt hij een geïmproviseerde score bij Orlacs Hände. Wie hem zonder film wil horen spelen, kan op 2 maart in het Muziekgebouw terecht voor zijn Ravel mix.

Orlacs Hände | 12 januari | Muziekgebouw, Amsterdam