Focus: Nederlands Silent Film Festival 2024

Dat de zwijgende film nooit stil was, is van 11 t/m 14 januari te horen op het Nederlands Silent Film Festival (NSFF) in Eindhoven. Het festival vertoont ruim tien zwijgende films begeleid door (inter)nationale filmmusici.

Het misverstand dat de zwijgende film een primitieve voorloper was van de sprekende film lijkt soms onuitroeibaar. NSFF-oprichter Daan van den Hurk wordt echter niet moe om het de wereld uit te helpen. Op de site van het Nederlands Silent Film Festival benadrukt hij nog maar weer eens dat de zwijgende cinema ‘een unieke, op zichzelf staande kunstvorm’ is. Uniek, want ‘in deze oude vorm van film wordt een verhaal verteld zonder woorden maar met emotie, mimiek en muziek’.

Wie deze kunstvorm wil ervaren, moet het festival in Eindhoven bezoeken. Het opent met Pollyanna (Paul Powell, 1920), een melodrama met een glansrol voor Mary Pickford als weesmeisje, dat met haar aanstekelijke enthousiasme de naargeestige sfeer in een dorp verandert.

Er zijn meer films met sterren. Pola Negri is te zien in Ernst Lubitsch’ lichtvoetige drama Paradise Now (1924), over Catherina de Grote als een mannenverslindster die te maken krijgt met een opstand. Asta Nielsen is te zien in Laster der Menschheit (Rudolf Meinert, 1927). In deze antidrugsfilm speelt de Deense filmdiva een cocaïneverslaafde moeder, die haar dochter in de steek laat. In Fritz Langs (laatste) zwijgende film Frau im Mond (1929) vliegt een groepje wetenschappers en avonturiers naar de maan, omdat er goud ontdekt is. Door onderlinge rivaliteit loopt de reis uit op een catastrofe.

Dat ook buiten Amerika en Europa uitstekende zwijgende films werden gemaakt is ook te zien op het festival. In de Mexicaanse romantische avonturenfim El tren fantasma (Gabriel García Moreno, 1926) onderzoekt een treiningenieur een serie overvallen op treinen, waarbij hij verliefd raakt op de ontvoerde dochter van een stationschef. En in het Japanse Fûun jôshi (Toko Yamazaki, 1928) ontdekt een na drie jaar naar huis teruggekeerde samoerai dat een prins zijn geliefde als concubine heeft opgeëist.

Speciale programma’s zijn er over filmmuziek in zwijgende films, de rol van vrouwen in de zwijgende cinema en slapstick in zwijgende films.

Nederlands Silent Film Festival | 11 t/m 14 januari | Pand P/Muziekgebouw, Eindhoven