Focus: Naar het oosten!

Krijg je als land alleen aandacht als er een verwoestende oorlog woedt? Het lijkt erop, want zoveel aandacht als er in de jaren negentig was voor de door oorlogen geteisterde regio’s (nu landen) in het voormalige Joegoslavië, zo weinig aandacht is er nu nog voor. Dat is ook jammer voor filmliefhebbers, want elk van die landen heeft een rijke filmtraditie. Ook al kregen die filmindustrieën zware klappen en hebben ze zich daarvan nooit helemaal hersteld, er worden wel interessante films gemaakt.

Wie ze wil zien kan naar het Eastern Neighbours Film Festival dat van 27 t/m 29 oktober in het Nutshuis en 9 t/m 13 november in Filmhuis Den Haag wordt gehouden. Het richt zich niet alleen richt op landen in het voormalige Joegoslavië, maar ook films vertoont uit Hongarije, Tsjechië, Polen, Moldavië, Albanië en Turkije. Er staat zelfs een documentaire over Oekraïne op het programma, wat bewijst dat het festival de woorden ooster- en zuidoosterburen, de landen waarop het festival zich richt, ruim opvat.
Op het programma staan veertig korte en lange documentaires en fictiefilms. Een kleine greep. In A Good Wife, het regiedebuut van de Servische actrice/filmster Mirjana Karanovic, komt het leven van een huisvrouw in een comfortabele wijk in Belgrado op zijn kop te staan als ze achter het verborgen verleden van haar man komt. Karanovic is bij de vertoning aanwezig en geeft een masterclass acteren op het festival. De oude Albanese plattelandstraditie dat vrouwen het leven van een man leiden als dat nodig is, bijvoorbeeld voor de instandhouding van een familiebedrijf als er geen mannelijke erfgenaam is, heeft de laatste jaren meerdere films opgeleverd. Zoals de Italiaanse film Sworn Virgin met Alba Rohrwacher als vrouw die een mannelijke identiteit aanneemt. Op het festival is hierover de documentaire Wild Flower (Fathia Bazi) te zien. De film portretteert een oude vrouw die haar hele leven als man heeft doorgebracht om voor het land van haar vader te kunnen zorgen. Hoe kijkt zij terug op haar leven? Een belangrijk doel van het festival is culturele clichés ontkrachten. Het doet dat onder andere met het Poolse drama Papusza (Joanna Kos-Krauze en Krzysztof Krauze). De zwartwitspeelfilm, die de gedachte omver kegelt dat alle Roma’s ongeletterd zijn, gaat over het leven van de in 1987 overleden Roma-dichter Bronislawa Wajs. De dichter betaalde voor haar literaire talent een hoge prijs omdat de Roma-gemeenschap haar uitstootte.
Een opmerkelijke film is ook Train Driver’s Diary (Milos Radovic), de Servische inzending voor de Oscars. In de tragikomedie bereidt een oude treinconducteur aan de vooravond van zijn pensioen zijn zoon voor op het werk dat hij gaat doen. Dat houdt meer in dan seininstellingen leren want de oude treinconducteur heeft in al die jaren op het spoor bijna dertig dodelijke ongelukken meegemaakt, van zelfmoordenaars tot dronkaards. Hoe bereid je iemand daarop voor?

enff.nl