Focus: Migratiebeelden op EYE-gevel

Tot 7 maart is de gevel van EYE een groot scherm waarop twee filmessays zijn te zien over de verlangens en dromen van Nederlandse migranten in de vorige eeuw.

Het is open deur, maar daarom niet minder waar: migratie is van alle tijden. Die gedachte zou zomaar eens op kunnen komen bij de projectie op de gevel van EYE van twee filmessays over Nederlanders in de vorige eeuw op zoek naar een beter leven elders. Duizenden Nederlanders emigreerden in de vorige eeuw naar andere landen. Alleen al in de 16 jaar tussen 1947 en 1963 lieten 410 duizend Nederlanders hun vaderland achter zich. Voor wie het precies wil weten: 147 duizend van hen gingen naar Canada, 119 duizend naar Australië, 76 duizend naar de Verenigde Staten en de overige 68 duizend naar voornamelijk Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland en Brazilië.

Van deze emigratiegeschiedenis bezit EYE fraaie filmbeelden. Ellert Haitjema en Judith Quax stelden op basis van dit archiefmateriaal onder de titel Soil in My Pocket (Grond in mijn broekzak) twee filmessays samen. Miek Zwamborn schreef de teksten. EYE is een toepasselijke plek voor migratiebeelden, omdat vanaf de kade in de eerste helft van de vorige eeuw vele duizenden migranten vertrokken, uitgezwaaid door de achterblijvers. Natuurlijk kunnen we de emoties van deze mensen niet navoelen, maar wie vanaf het Centraal Station met de pont over het IJ naar EYE vaart, heeft een bijzondere ervaring als hij vanaf het water de beelden op EYE ziet.

Het initiatief inspireerde filosoof Ann Meskens tot deze gedachten: "Er is altijd meer dan één uitzicht. Er is altijd meer dan het hier en nu. Elke plek laagt langzaam tijd op tijd. Verhalen liggen ingebed op een plaats, stapelen zich op, verdwijnen onder andere verhalen of worden opnieuw zichtbaar gemaakt. Zo vormt zich de geschiedenis van een plaats. De verhalen gaan veel verder terug dan wat op het eerste zicht onmiddellijk zichtbaar is."

Jos van der Burg

Soil in My Pocket, t/m 7 maart op de gevel van EYE.