Focus: Marguerite Duras

Alle lof voor filmtheater De Uitkijk, dat niet bang is voor complexe films. Het bewijst het met een aantal vertoningen van drie films van Marguerite Duras. Voor Hiroshima mon amour schreef Duras alleen het scenario, maar bij India Song en Baxter, Véra Baxter was ze ook de regisseur.

Schrijver en filmmaker Marguerite Duras (1914-1996) maakte zich nooit illusies over publiek voor haar films. Film was volgens haar in het kapitalisme opium van en voor het volk, dat dom moest worden gehouden met makkelijk vertier. Het proletariaat werd in zijn werkende leven uitgebuit en in zijn vrije tijd zoet gehouden met escapistisch amusement. Duras legde zich erbij neer dat haar films, waarin ze experimenteerde met vormen, stijlen en vertelwijzen, altijd een klein publiek zouden trekken. Maar zulke ‘kleine’ films waren toch belangrijk , omdat ze de vinger op de zere plek van de filmindustrie legden: “Je kunt zeggen dat de hele marginale film een aanklacht is.”

Wie wil zien hoe compromisloos Duras was, kan terecht bij drie van haar films in De Uitkijk. Hiroshima mon amour (1959), over een kortstondige liefde van een Franse actrice en een Japanse architect in Hiroshima, is klassiek door de revolutionaire vertelwijze en vorm. Heden en verleden, feiten en verbeelding lopen naadloos door elkaar.

In India Song (1976) probeert de vrouw van de Franse ambassadeur in een landhuis in de jaren dertig in Calcutta de leegte in haar leven te vullen met affaires met diplomaten. Het leven in een bubbel van deze elite staat in schril contrast met het leven buiten het landhuis, dat op de geluidsband te horen is.

In Baxter, Véra Baxter (1977) leidt een met een rijke zakenman getrouwde vrouw een eenzaam leven in een luxueuze villa aan de kust. Haar man bedriegt haar en drijft haar uit eigenbelang in de armen van een minnaar. Het maakt haar niet gelukkig en een onbekende vrouw zoekt haar op om haar van zelfmoord te weerhouden.

Het laatste woord is aan Duras, die nooit om een pakkende oneliner verlegen zat: “Je moet wel erg gesteld zijn op mannen om van ze te houden. Anders zijn ze simpelweg onverdraaglijk.”

Marguerite Duras | De hele maand maart 2024 | De Uitkijk, Amsterdam