Focus: Luxor Art Cinema

Nieuw, nieuwer, nieuwst, maar Luxor Theater in Zutphen kijkt nu eens achteruit en vertoont elke maand onder de titel Luxor Art Cinema vergeten parels uit de filmgeschiedenis. De komende maanden is werk te zien van Ed van der Elsken, Guy Gilles en Mikko Miskanen.

De digitalisering van filmarchieven leidt niet per se tot een grotere toegankelijkheid van films. Het werk van veel filmmakers blijft nog steeds verborgen. Het Luxor Theater haalt met het maandelijkse programma Luxor Art Cinema ten onrechte vergeten films naar boven.

Dat de reeks opent met Ed van der Elsken (1925-1990) schuurt een beetje, omdat deze fotograaf en filmmaker niet is vergeten. Al is waar dat zijn films niet vaak meer te zien zijn. Op 16 september is een selectie van zijn werk te zien, ingeleid door kunsthistoricus Flip Bool: Karel Appel, componist (1962), Welkom in het leven, lieve kleine (1963), Fietsen (1965), Het Waterlooplein verdwijnt (1967), Death in the Port Jackson Hotel (1972) en Een fotograaf filmt Amsterdam (1982).

Op 21 oktober staat het vergeten meesterwerk Eight Deadly Shots van Mikko Niskanen op het programma. De ruim vijf uur durende Finse tv-serie uit 1969 is gebaseerd op een gruwelijke moordzaak: een boer schoot vier agenten dood die hem kwamen arresteren voor het illegaal stoken van alcohol. Het doet misschien een spannende krimi vermoeden, maar de nadruk ligt op de sociale achtergrond van deze misdaad. De boer en zijn vrouw kunnen het hoofd amper boven water houden en verdienen met hun illegale drank iets bij. Als dit hem wordt afgepakt, knakt er iets, met fatale gevolgen.

Een geweldige (her)ontdekking is ook het werk van Guy Gilles (1938-1996). Deze vergeten filmmaker maakte gevoelige zwart-romantische karakterstudies. Te subtiel voor een groot publiek, maar goed ontvangen door critici. Onder hen Marguerite Duras, die een lovend stuk schreef over Au pan coupé uit 1967. Drie jaar eerder prezen critici Gilles’ debuut L’amour à la mer. De film met Jean-Pierre Léaud en gastrollen van Juliette Gréco en Romy Schneider won een prijs op het filmfestival van Locarno, maar kreeg geen bioscoopuitbreng. Luxor Art Cinema wist bijna zestig jaar later dit onrecht uit met de vertoning van

L’amour à la mer op 1 november, een week later gevolgd door Au pan coupé en op 15 november met Le clair de terre (1970). Gilles, die na de breuk van zijn grote liefde Jeanne Moreau twee suicidepogingen ondernam, stierf in 1996 aan de gevolgen van aids. Hoog tijd voor zijn herontdekking.

Luxor Art Cinema | vanaf 16 september iedere maand | Luxor, Zutphen