Focus: Generatiewisseling Japanse animatie
Grave of the Fireflies
Mooi op tijd komt het veertien films tellende Ghibli-retrospectief in Lab111 in Amsterdam, want de roemruchte studio van schitterende animatiefilms lijkt de Japanse alleenheerschappij te verliezen. Decennialang waren de films van Ghibli-boegbeeld Hayao Miyazaki (Princess Mononoke, Spirited Away, The Wind Rises) de beste bezochte Japanse animatiefilms in binnen- en buitenland.
Spirited Away (2001) was met een wereldwijde opbrengst van 265 miljoen dollar zelfs de best bezochte Japanse film ooit. Tot vorig jaar, want toen werd dit bedrag overtroffen door Your Name. De animatiefilm over een verzengende, magische tienerliefde bracht wereldwijd 350 miljoen dollar op. Het megasucces beangstigde regisseur Makoto Shinkai. Hij riep tieners, die niet genoeg kregen van de film, op om niet meer naar de bioscoop te gaan, omdat hij hun obsessie met de film ongezond vond. Een regisseur die minder publiek wil, waren we nog niet tegen gekomen.
Er lijkt een generatiewisseling aan de gang in de Japanse animatiewereld, waarin jongere regisseurs als Shinkai (44 jaar) de oude Ghibli-generatie (Miyazaki is 77) verdringen. Dat Your Name niet geproduceerd is door Ghibli is veelzeggend.
Wie nog eens wil zien wat voor geweldige films Ghibli heeft geproduceerd, kan tot eind januari terecht bij Lab111. Bijna de helft van het programma bestaat uit de successen van Hayao Miyazkai: Castle in the Sky (1986), My Neighbour Totoro (1988), Princess Mononoke (1997), Spirited Away (2001), Howl’s Moving Castle (2004) en The Wind Rises (2013). Verder zijn te zien: The Cat Returns (Hiroyuki Morita, 2003), Tales From Earthsea (Goro Miyazaki, 2006), Arrietty (2010) en When Marnie Was There (2014), beide van Hiromasa Yonebayashi), en The Red Turtle (2017) van Michael Dudok de Wit.
Ten slotte zijn er drie films te zien van Isao Takahata, medeoprichter dertig jaar geleden van de Ghibli Studio. Naast Pompoko (1994) en The Tale of Princess Kaguya (2013) is dat het absolute Japanse animatiemeesterwerk The Grave of the Fireflies (1988). Wie maar tijd heeft voor één film in het retrospectief moet dit geweldige drama gaan zien, dat geen boodschap heeft aan de gedachte dat animatiefilms altijd gezellig vertier moeten bieden. In de in de Tweede Wereldoorlog spelende film staan een puberjongen en zijn zusje er na de dood van hun ouders alleen voor. Hongerig trekken ze door het geruïneerde land op zoek naar veiligheid en eten. In een Amerikaanse animatiefilm zouden de kinderen worden gered, maar Japanse animatiefilms hoeven niet verplicht met een happy end te eindigen. Een aangrijpend meesterwerk.