Focus: Een Scandinavische zomer met Ingmar Bergman
Vroege en late Bergman
Hoe staat het met de houdbaarheid van Ingmar Bergmans films? Wie het wil beoordelen kan terecht bij Een Scandinavische zomer met Ingmar Bergman in The Movies in Amsterdam en Filmkoepel in Haarlem. Zij vertonen respectievelijk tien en zeven films van de Zweedse gigant. De meeste komen uit Bergmans vroege periode, maar ook het geweldige Fanny & Alexander (1982), zijn laatste bioscoopfilm, staat op het programma.
De meeste filmmakers worden na hun dood vergeten. Enkelen leven voort, maar hoe langer dood, hoe meer hun reputatie een cliché wordt. Fellini? Grotesk! Godard? Onbegrijpelijk! Kubrick? Perfectie! Op de films van Ingmar Bergman staat het stempel somber.
Het is waar dat hij je zelden fluitend naar huis stuurt, maar is er een filmwet dat dat moet? Bergmans films zijn een messcherpe ontrafeling van menselijk handelen en denken. De Zweedse reus was een freudiaan, die in zijn werk jeugdtrauma’s en neurosen, meer in het algemeen alles wat ons drijft, scherp blootlegde. Alsof de domineeszoon door de duivel op de hielen werd gezeten maakte hij in zijn leven zestig films, drie tv-series en schreef en regisseerde hij honderdzeventig toneelstukken.
Een Scandinavische zomer met Ingmar Bergman richt zich vooral op Bergmans vroege films. Te zien zijn Zomer met Monika (1953), Glimlach van een zomernacht (1955), Het zevende zegel (1957), Wilde aardbeien (1957), De maagdenbron (1960), De stilte (1963) en Persona (1966). Uit zijn latere werk staan Scènes uit een huwelijk (1974), Herfstsonate (1978) en Fanny & Alexander (1982) op het programma.
Fanny & Alexander, een ruim vijf uur durende tv-serie waaruit Bergman ook een drie uur durende film monteerde, is het magnus opus van de Zweed. In het autobiografisch geïnspireerde familiedrama blikt Bergman met het personage Alexander terug op zijn jeugd. Aanvankelijk in een gezin met een liefdevolle, verbeeldingsrijke vader, maar als deze overlijdt en Alexanders moeder hertrouwt met een tirannieke dominee verandert de sfeer in ijzige kilte en emotionele repressie. Een weergaloos meesterwerk.
Een Scandinavische zomer met Ingmar Bergman | 4 juli t/m 28 augustus 2024 | The Movies, Amsterdam & Filmkoepel, Haarlem