Focus: Disney-klassiekers op groot doek

Het Disney-conglomoraat (Disney, Pixar en Fox) zorgt de komende drie jaar met dertien films voor een overkill aan animatiefilms in de bioscoop. FC Hyena in Amsterdam Noord duikt met de vertoning van tien Disney-klassiekers in het roemrijke verleden van de studio.

Zijn de klassieke Disney-animaties beter dan de stroom nieuwe films van de grote kindervriend die zo ongeveer alle concurrenten heeft opgeslokt? FC Hyena maakt een vergelijking mogelijk doordat het tien Disney-klassiekers op groot doek vertoont. Dat levert een andere kijkervaring op dan thuis op een tv of monitor. Drie van de tien films zijn inmiddels vertoond bij FC Hyena. We kunnen niet meer naar Sneeuwwitje en de zeven dwergen (1937), Pinokkio (1940) en Fantasia (1940), maar tot november nog wel naar zeven andere Disney-klassiekers. Zoals Bambi, de klassieker uit 1942, met de tranentrekkende scène waarin Bambi in een sneeuwbui om zijn door jagers gedode moeder schreeuwt (op 18 en 21 augustus).

In 1950 toonde Walt Disney zich met Assepoester (1 en 4 september) zich nog steeds op het toppunt van zijn kunnen. ‘Terugkerend naar de stijl van Sneeuwwitje en de zeven dwergen heeft een klein leger van Disney-vaklieden het eeuwenoude Assepoester-verhaal een bedauwde glans en komische sappigheid geven, waardoor kinderen zich elven zullen voelen en volwassenen zich kinderen’, schreef Time Magazine.

Een jaar later maakte Alice in Wonderland (15 en 18 september) minder indruk, maar de film won in de loop der jaren aan prestige en waardering. Illustratief is wat een recensent op de filmsite Slant Magazine acht jaar geleden schreef: ‘Natuurlijk, Alice in Wonderland is al lang de eerste keuze in het rijk van de drugscinema, maar deze radicale en ridicule trip door een bombastisch gekleurde andere wereld gaat gepaard met een gebalanceerde wijsheid die waterpijpfilosofie overstijgt.’

Met Peter Pan (1953, te zien op 29 september en 2 oktober) was Walt Disney volgens zijn tijdgenoten weer helemaal in vorm. ‘Het is een levendig Technicolor-uitstapje naar een wereld die gloeit van opwindende charme en tedere vrolijkheid’, schreef Time Magazine. Het wordt eentonig maar ook Lady en de vagebond (1955, te zien op 13 en 16 oktober) werd onder lof bedolven. ‘Een genot voor jongeren en veel plezier voor volwassenen’, schreef het filmblad Variety over de film waarin een verwende cocker spaniel spannende en romantische avonturen beleeft met een straathond.

Dat critici ook venijnig konden uitpakken, bewezen ze bij Doornroosje (1959). Veel van hen hekelden het gebrek aan magie en warmte. ‘Als Doornroosje zou kunnen zien wat er met haar gebeurt in deze speelfilmanimatie van Walt Disney zou ze schreeuwend wakker worden’, schreef de recensent van Time Magazine. Hij beschuldigde Disney van ‘een bijzonder onplezierig geval van geweldpleging en mishandeling’. Maar ook bij deze film veranderde het oordeel in de loop van de tijd. De recensent van de Nederlandse filmsite Cinemagazine vindt ruim een halve eeuw later Doornroosje ‘een waar plaatje om naar te kijken en keer op keer weer van te genieten, want zelfs na meer dan een halve eeuw is de betovering er nog niet van af’. Oordeel zelf op 27 en 30 oktober.

FC Hyena besluit de Disneyreeks op 11 en 13 nov. met 101 Dalmatiërs (1961). Afgaande op het oordeel van de Time Magazine-recensent in 1961 een fraai slot van de reeks: ‘Het is de geestigste, innemendste , minst pretentieuze animatie die Walt Disney gemaakt heeft.’ En nu maar afwachten hoe de stortvloed aan nieuwe Disneyfilms zal worden ontvangen.

Disney Animation Classics in FC Hyena, t/m 13 november