Focus: Dansend het oude jaar uit

Live dansvoorstellingen kijken kan even niet, maar als pleister op de wonde presenteert dansfilmfestival Cinedans de Web Winter Special. Online zijn tussen 26 en 28 december één lange en vijf korte dansfilms gratis te zien.

“Een van de origineelste debuutfilms van het jaar”, oordeelde filmvakblad Variety vijf jaar geleden over de speelfilm/dansfilm Ma van Celia Rowlson-Hall die te zien is in de Cinedans Web Winter Special. De Amerikaanse schreef, regisseerde en speelt de hoofdrol in de geprezen film. De recensent zag in Rowlson-Hall ‘het lichaam van een tomboy, het brein van een feminist en een ongewone verbeelding’. In het op de bijbelse Maria gebaseerde Ma loopt een vrouw in de woestijn in het Amerikaanse Zuid-Westen. Als ze in een langsrijdende auto stapt, reist ze met de bestuurder van motel naar motel. De twee praten niet met elkaar maar communiceren door lichaamstaal. De vrouw wordt in de gaten gehouden door een groepje griezels, die haar kamer binnenvallen en haar verkrachten. Maar de reis van de twee gaat verder, met als eindpunt Los Angeles.

Ma zit vol symbolische verwijzingen naar de bijbel, vooral het Maria-verhaal, maar wat Rowlson-Hall er precies mee wil zeggen? De omschrijving op haar website helpt ons niet per se verder: ‘Ma is een reis naar het lichamelijke en surrealistische, waarin het rituele, de performance en het lichaam als sculptuur met elkaar verweven zijn. Het ontbreken van dialogen zet de zintuigen aan het werk en nodigt ons uit om een nieuw einde aan deze vertrouwde reis te verbeelden. De maagdelijke moeder bevalt van onze redder, maar moet ook zichzelf redden.’ Het bewijst weer eens hoe moeilijk dansfilms zich in woorden laten vatten. Dat is bij Ma niet erg, want ook zonder het verhaal te doorgronden, is de film uitstekend genietbaar. In de woorden van een andere Amerikaanse recensent: ‘Wat het allemaal betekent? Misschien krijg je geen antwoord op die vraag, maar Ma gaat boven alles over het visuele.’

Naast deze lange film (80 minuten) bevat de Cinedans Web Winter Special een programma van vijf korte winterse dansfilms. Het acht minuten durende Snow (David Hinton en Rosemary Lee) is opgebouwd uit historische archiefbeelden van winterse capriolen uit de jaren 1890 tot de jaren 1960. De oude beelden zijn gemonteerd tot een ritmische choreografie van gebaren en actie op gladde trottoirs en hellingen in een vervlogen tijdperk. In het negen minuten durende Cold Storage (Thomas Freundlich en Valtteri Raekallio) versmelten tijd en realiteit als een eenzame ijsvisser zijn bevroren prehistorische zielenbroer vindt. In het zeven minuten durende Kopitoto (Lisa en JuJu Kusanagi en Yvonne Meier) komt een winters bos komt tot leven in een choreografie van sneeuw en ijs, bomen en zonlicht, lichaamsdelen en boswezens. Elf minuten duurt Birds in the Earth (Marja Helander), waarin twee jonge Sámi-balletstudenten een droefgeestig verhaal vertellen over het lot van de Sami in het hoge Europese noorden. In het vijftien minuten durende Nussin (Clara van Gool) tenslotte dansen twee paren in een flatgebouw aan de voet van een kolenmijn de tango. Buiten is het winter, binnen heerst de opwinding van de tango.

Cinedans Web Winter Special, 26 t/m 28 december.