Focus: Bruno Dumonts bekering

Is Bruno Dumont een raadsel, poseur, ontregelaar, een filmmaker die de kijker in de maling neemt of een regisseur die zich niet in een categorie wil laten opsluiten? Wie zich wil verdiepen in het unieke oeuvre van de Franse filmmaker, die vier jaar geleden na Camille Claudel 1915 met de tv-serie P’tit Quinquin een totaal nieuwe richting insloeg, kan van 24 mei t/m 6 juni in Nijmegen in filmhuis O42 terecht.

Filmhuis O42, dat zich volgens eigen zeggen onderscheidt van andere filmtheaters door "zijn persoonlijke benadering, engagement, intimiteit en ‘passion pour le cinéma’", vertoont naast Dumonts Jeannette, l’enfance de Jeanne d’Arc zeven van zijn eerdere films. Ze zijn alle gemaakt in de zestien jaar dat de in 1958 geboren Dumont niet verborg dat hij voordat hij filmmaker werd filosofiedocent was. Zijn films komen voort uit filosofische vragen die hij zichzelf stelt, zei de maker acht jaar geleden op een masterclass in Amsterdam. "Ze bieden de kijker de ervaring van onopgeloste vragen. Ze leveren een bijdrage aan het nadenken over de condition humaine."

Zulke algemene opmerkingen klinken vertrouwd in artfilmland, maar interessant werd de masterclass toen een studente Dumont verweet dat seks in zijn films slechts een dierlijke activiteit is, waaraan geen liefde te pas komt en vrouwen geen plezier beleven. Het was nog ver voor #MeToo, zodat Dumont weg kwam met dit antwoord: "Ik ben een man en niet geïnteresseerd in een correcte presentatie van vrouwen."

We dwalen af. De zeven films die O42 vertoont zijn La vie de Jésus (1997), L’humanité (1999), Twentynine Palms (2003), Flandres (2006), Hadewijch (2009), Hors satan (2011) en Camille Claudel 1915 (2013). Allemaal sobere vertellingen over hopeloos in zichzelf verstrikte personages, die een uitweg zoeken in geweld, seks, godsdienstwaanzin of krankzinnigheid. Maar na Camille Claudel 1915 sloeg Dumont met de tv-serie P’tit Quinquin  een andere weg in. Geen sombere portret van ontspoorde levens meer, maar een grotesk en absurdistisch verhaal over twee klungelige Noord-Franse rechercheurs, die een paar bizarre moorden moeten oplossen. De serie klief de Dumontaanhang in tweeën: sommigen zagen hogere ironie en komisch absurdisme, anderen meligheid.

De laatste groep werd twee jaar geleden een stuk groter na Dumonts speelfilm Ma loute. Was deze klucht over ook weer twee stupide rechercheurs leuk of een bar slechte komedie? De programmeurs van O42 vinden duidelijk het laatste, want zij hebben de film, evenals de serie P’tit Quinquin, niet in het retrospectief opgenomen. Wel te zien is Jeannette, l’enfance de Jeanne d’Arc, de laatste film van de ‘nieuwe’ Dumont. Is de musical over de kinderenjaren van Jeanne d’Arc een zinnig betoog over het kwaad dat godsdienst heet of een melige grap? Het oordeel is aan de kijker.

Bruno Dumont retrospectief, van 24 mei t/m 6 juni in filmhuis O42 (filmhuiso42.nl)

Jos van de Burg

Zie voor meer informatie ons dossier over Bruno Dumont.