Focus: Braziliaanse Antonioni
Amor e desamor
Fijn als je als regisseur bij een filmstroming hoort, want dan blijf je altijd genoemd worden. Helaas hoorde de 93-jarige Braziliaan Gerson Tavares nooit bij een filmstroming, zodat hij in de vergetelheid raakte. Maar zijn werk – zeven korte en twee lange films – is herontdekt in Brazilië en gerestaureerd. Filmhuis Cavia vertoont 11 en 12 januari zijn twee lange films.
Zijn collega’s van de beroemde Braziliaanse filmstroming Cinema Novo zagen hem nooit staan, merkte Gerson Tavares twee jaar geleden op in een interview in een Braziliaans filmtijdschrift. Misschien was hij er te kosmopolitisch voor, want Tavares reisde na de Tweede Wereldoorlog door Europa. Hij zag de verwoesting van Keulen, woonde een tijdje in Parijs en later in Italië, waar hij diep onder de indruk raakte van de films van Antonioni. Terug in Brazilië wilde hij eind jaren veertig schilder worden, maar het werd film. In de jaren vijftig maakte hij vier korte documentaires, in 1966 volgde zijn speelfilmdebuut Amor e desamor. Thematisch doet de film, waarin een van zijn werk vervreemde universiteitsdocent en een getrouwde vrouw met elkaar een nacht doorbrengen, sterk aan Antonioni denken. Ook de kille moderne architectuur van locatie Brasilia is Antonioni ten top.
In het Brazilië van de sociaal-realistische stroming Cinema Novo viel het drama op onvruchtbare bodem. Dat gold ook voor Tavares’ tweede film Antes, o verão (1968), een Braziliaanse romanverfilming. Ook in dit drama, waarin het huwelijk van een succesvolle getrouwde man instort, is Antonioni niet ver weg, maar ook Bergman is terug te zien.
Tot een derde speelfilm kwam het niet. Eenling Tavares maakte nog drie korte films, waarna hij, nog geen vijftig jaar oud, het filmen in 1975 door gebrek aan erkenning en financiering opgaf.