Focus: Another eight treasures unveiled

Martin Scorsese is een geweldige filmmaker, maar ook de oprichter en drijvende kracht achter The Film Foundation. Deze instelling restaureert vergeten klassiekers, zodat ze in alle glorie weer te zien zijn. Rialto (De Pijp en VU) vertoont er acht onder de titel Another eight treasures unveiled.

Dat filmmakers in onze tijd op de schouders van vorige generaties filmmakers staan, wordt nog wel eens vergeten in de stroom filmhypes, waarin het om nieuw, nieuwer en nieuwst draait. Daarvan heeft Martin Scorsese geen last. De maker van teveel geweldige films om hier op te noemen beseft als geen ander dat de cinema een verleden heeft.

Scorsese beseft het niet alleen, maar doet er ook iets mee. Zo maakte hij als een bevlogen filmdocent meeslepende documentaires over de Amerikaanse cinema (A Personal Journey with Martin Scorese Through American Movies, 1995) en de Italiaanse filmgeschiedenis (My Voyage to Italy, 1999).

Scorsese’s besef dat film historisch erfgoed is, leidde in 1990 tot de oprichting van The Film Foundation. Met het in 2007 gestarte World Cinema Project restaureert en conserveert deze stichting vergeten prachtfilms uit de hele wereld. Bijzonder deze mondiale focus, omdat de meeste Amerikaanse filminstituten vooral oog hebben voor de Amerikaanse filmgeschiedenis.

Inmiddels heeft het World Cinema Project 65 films uit Afrika, Azië, Oost-Europa, het Midden-Oosten en Midden- en Zuid-Amerika gerestaureerd en geconserveerd, zodat ze weer vertoond kunnen worden. Rialto de Pijp en Rialto VU vertonen vanaf 23 februari tot in mei acht nieuwe gerestaureerde titels. Elke titel is drie keer te zien in Rialto de Pijp en één keer in Rialto VU.

De acht films komen uit alle delen van de wereld. Ragbar (Downpour, 1972), de debuutfilm van de Iraanse filmmaker Bahram Beyzai, gaat over verhouding van een onderwijzer met een jonge vrouw. Omdat zij al ‘beloofd’ is aan de dorpsslager, leidt dat tot veel geroddel en commotie. Na de Iraanse Revolutie in 1977 werd de film verboden. Susuz yaz (Dry Summer, Metin Erksan, 1964) voert op het Turkse platteland een hebzuchtige boer op die met dorpsbewoners ruziet over de waterbron op zijn land. Het loopt uit op moord. De film won de Gouden Beer op het filmfestival van Berlijn.

Maynila sa mga kuko ng liwanag (Manila in the Claws of Light, Lino Brocka, 1975) geeft aan de hand van een knul uit de provincie, die in Manila zijn geliefde zoekt, een rauw beeld van de mensenjungle in Manila. Los olvidados (1950) is het rauw-realistische portret van Luis Buñuel over kansarme jongeren in Mexico-Stad. Immoreel gedrag komt niet uit de lucht vallen, is de boodschap van het drama.

Xiao wu (Pickpocket, 1997), het speelfilmdebuut van Jia Zhang-ke, voert een zakkenroller op die zich steeds eenzamer voelt als zijn partners in crime keurige burgers worden. Geïnspireerd op Robert Bressons Pickpocket, maar met een eigen signatuur. Tini zabutykh predkiv (Shadows of Forgotten Ancestors, 1965) is een visueel wonderschoon kleurrijk drama van Sergej Paradzjanov over een man die niet meer kan liefhebben na het verlies van zijn geliefde.

Soleil Ô (Oh Sun, 1970) is de debuutfilm van de Mauritaanse regisseur Med Hondo over een Afrikaanse migrant die een beter leven zoekt in Parijs. Dat valt bitter tegen in een omgeving waarin racisme floreert. Qing mei zhu ma (Taipei Story, 1985) van de Taiwanese regisseur Edward Yang toont een familie in Taipei, waarvan de leden losgeslagen van de traditionele Chinese waarden door het leven dolen.

Another eight treasures unveiled | 21 februari t/m 16 mei 2025 | Rialto de Pijp en Rialto VU, Amsterdam