Focus: Amsterdam Koerdisch Film Festival 2024

Het Amsterdam Koerdisch Film Festival zoomt in de derde editie, van 10 t/m 12 mei in het Ketelhuis, in op het leven in Rojava, beter bekend onder de naam West- of Syrisch-­Koerdistan. De Koerden leven er met andere etnische groepen in een moderne samenleving, waarin de grondwet gelijkheid van mannen en vrouwen garandeert.

Tien jaar geleden waren de Koerden wereldnieuws en werden ze omhelsd door de westerse landen omdat ze vochten tegen Islamitische Staat. Maar nadat IS was verslagen, verdwenen de Koerden uit de aandacht. Ondertussen bouwden zij in West-­Koerdistan aan een moderne samenleving. Mannen en vrouwen zijn wettelijk gelijk, polygamie is verboden, alle etnische groepen hebben gelijke rechten en de doodstraf is afgeschaft. Het leidt tot een bloeiende cultuur, waarin ook de filmwereld participeert.

Het is niet onopgemerkt gebleven: films uit Rojava zijn steeds vaker op internationale festivals te zien. Zoals op het Amsterdam Koerdisch Film Festival. Dat opent met vijf korte films, uiteenlopend van herinneringen aan vermoorde Koerden in de strijd tegen IS tot de poging van een jongetje om een lach op het gezicht van zijn grootmoeder te toveren. Naast nog drie programma’s met korte films zijn er twintig lange documentaires en speelfilms te zien. Te veel om op te noemen; we doen een kleine greep.

De speelfilm When the Seedlings Grow (Réger Azad) volgt een yoghurtverkoper en zijn dochter in een door de oorlog economisch en sociaal veranderde stad. De tedere film wordt vergeleken met het werk van Abbas Kiarostami. Ook in Berbú (Sevinaz Evdike) speelt oorlog een grote rol. Als een bruid en haar familie een dag voor het huwelijk horen dat hun stad waarschijnlijk aangevallen zal worden, moeten zij beslissen of de bruiloft door kan gaan.

Naast speelfilms staan er documentaires op het programma. Daaronder Iraq’s Invisible Beauty (Sahim Omar Kalifa), over de in 1932 geboren Latif al Ani, de ‘vader van de Iraakse fotografie’. Hij maakte geen foto’s meer nadat Saddam Hoessein in 1979 aan de macht kwam. In The Beekeeper (Mano Khalil) put een naar Zwitserland gevluchte Koerd, die in Turks Koerdistan zijn gezin door oorlogsgeweld verloor, kracht uit de vitaliteit van een bijenkolonie. In Time of Impatience (Aydin Orak) tenslotte willen in een Koerdische stad in Turkije twee jongens uit een arme buurt op een snikhete dag een duik nemen in een privézwembad. Makkelijker gezegd dan gedaan, met een bewaker en een hoge muur om het zwembad. De metafoor voor sociale ongelijkheid zal niemand ontgaan.

Amsterdam Koerdisch Film Festival | 10 t/m 12 mei 2024 | Het Ketelhuis, Amsterdam