East of Noon

Zo bescheiden en onopvallend als East of Noon op het laatste moment in de bioscoop wordt uitgebracht, zo groot zijn de energie en ambitie van Hala Elkoussy die erachter schuilgaan.

De titel van Hala Elkoussy’s tweede speelfilm is een onmogelijke confrontatie van plaats en tijd, een tegenstrijdigheid die zich in de hoofden van vooral de jonge personages heeft genesteld. East of Noon is een satire over een stervende dictatuur.

Maar het is net als Elkoussy’s eerste film Cactus Flower (2017) en een deel van haar eerdere werk als beeldend kunstenaar ook een saluut aan orale verteltradities, een verhaal waarin hoop en melancholie hun eigen rommelige gang gaan, theater op en buiten het podium de toon zet en muziek de wereld voor altijd mooier kan maken.

In een schijnbaar afgesloten deel van een grote stad heerst (stel je voor) de leider van een vaudevilletheatergroep als een koning over de wijk. Als hij optreedt, moet iedereen komen kijken. De jonge Abdo doet klusjes voor jan en alleman omdat er vrijwel niets anders te doen is, want in een dictatuur verdwijnt het licht, zoals Van Randwijk dichtte. Abdo krijgt net als iedereen betaald in suikerklontjes, want geld is een zoethoudertje. Wat bijna niemand weet, is dat Abdo in de avonduren van stiekem opgenomen straatgeluiden radicale protestcomposities maakt en met die tegengeluiden de muren van de dictatuur wil laten barsten.

Wat East of Noon heel goed treft in hoofdpersonages Abdo en Nunna, is de tegenstrijdigheid van het voortdurende verlangen om aan de werkelijkheid te ontsnappen en tegelijk de neiging om je maar bij de situatie neer te leggen. Abdo’s jeugd is een sprankelende belofte, maar zijn naïviteit kan net zo makkelijk tegen hem gebruikt worden. De oude theaterdictator Shawky bespeelt de wijk al jaren dus hij kent de verlangens en de boosheid van zijn publiek. Dat hij in z’n opzet lijkt te slagen, maakt van East of Noon ook een verzuchting: hoe oude mannen, die bovenaan ladders niets van hun verzamelde macht en comfort wensen op te geven, de generaties na hen gijzelen, is een van de tragedies van de wereld.

De stijl van East of Noon is een visuele traditie die we moeten koesteren te midden van alle realisme. Elkoussy mixt het theatrale moeiteloos met het alledaagse. Haar personages zijn zichzelf en tegelijk groter dan zichzelf: figuren die levens dansen op een tijdloos tableau.