Francis Alÿs wint EYE Art & Film Prize
Paradox of Praxis: Sometimes Making Something Leads to Nothing
De EYE Art & Film Prize 2018 is vanavond uitgereikt aan beeldend kunstenaar Francis Alÿs. De prijs, waar een geldbedrag van 25.000 Britse ponden aan verbonden is, wordt uitgereikt sinds 2015. Eerdere winnaars waren Hito Steyerl, Ben Rivers en Wang Bing.
De van oorsprong Belgische Francis Alÿs (1959) werd opgeleid als architect. In 1986 emigreerde hij naar Mexico waar hij zich als kunstenaar verder ontwikkelde. Naast films maakt hij ook foto’s, schilderijen, sculpturen en animaties. De meeste van zijn werken beginnen met een performance. Zo duwde hij voor Paradox of Praxis: Sometimes Making Something Leads to Nothing (1997) gedurende negen uur een blok ijs door de straten van Mexico-Stad.
Alÿs’ werk wordt gekenmerkt door een hoge mate van sociaal engagement. Soms neemt dat een absurdistische vorm aan, zoals in Turista (1994) waarin de kunstenaar zichzelf solidair toont met werkeloze stadsgenoten die zich te huur aanbieden als huisschilder of loodgieter — maar dan als professioneel toerist. Poëtisch kan ook: in When Faith Moves Mountains (2002) verplaatsen vijfhonderd vrijwilligers een woestijnduin door eindeloos te scheppen. Maar politiek is de ondertoon altijd. Het bekendste is wat dat betreft The Green Line (2002) waarin de kunstenaar met een geopend en lekkend blik verf door het verdeelde Jerusalem loopt langs de zogenaamde ‘groene lijn’ die de wapenstilstand van 1948 markeert.
In 2016 reisde Alÿs negen dagen ‘embedded’ mee met de Koerdische Peshmerga-troepen buiten de Iraakse stad Mosul. De resulterende video werd vertoond in het Iraakse paviljoen op de Biënnale van Venetië. Alÿs werkte ook in Afghanistan en dat leverde Reel/Unreel (2011) op, waarin twee jongetjes hoepelen met twee filmspoelen. Kinderen en hun spelletjes zijn vaker onderwerp van de films. Het werk dat Alÿs met zijn prijzengeld wil maken in Baghdad zal ook weer hier om draaien.
Alÿs heeft museale solotentoonstellingen gehad in onder andere Tate Modern in Londen, MoMA in New York en Schaulager in Bazel. Hij won eerder de Bonnefanten Award for Contemporary Art en was genomineerd voor de Hugo Boss Price en de Vincent Award.
Edo Dijksterhuis