Focus: De glans van 1968
One Plus One
Ook het gevoel dat in de wereld de verhoudingen muurvast zitten? In mei 1968 was dat anders en ontvlamde de gedachte dat een betere wereld voor het grijpen lag. De Praagse Lente, studentenopstand, stakende arbeiders: de oude wereldorde leek nog maar een klein zetje nodig te hebben. In de filmwereld stond een nieuwe generatie op, die met camera’s de oorlog verklaarde aan de oude wereld en een nieuwe verwelkomde.
Zij legde met actiejournaals vast wat er op straat gebeurde, maar experimenteerde ook met nieuwe filmvormen. In EYE klinkt van 26 april tot 25 mei onder de titel 1968: You Say You Want a Revolution met veertig films de stem van ’68. Soms warrig en hysterisch, maar altijd bevlogen en betrokken. Maar zijn het alleen nostalgische tijdsdocumenten of kunnen we van deze films nog steeds iets leren? Naast de films zijn er talkshows en debatten.
Het programma in EYE opent 26 april met een terugblikavond op 1968. Journalist Roel Janssen praat over mei ’68 in Parijs en de studentenopstand in Mexico, oud-programmamaker Flip Bloem roept de Praagse Lente in herinnering en journalist Tracy Metz gaat in op de turbulente gebeurtenissen in de Verenigde Staten. In de weken erna kunnen we naar tientallen 1968-films kijken. Natuurlijk ontbreekt de naam Godard niet. Van hem is One Plus One te zien (later uitgebracht als Sympathy for the Devil), dat geweldige beelden bevat van de studio-opnames van Sympathy for the Devil door The Rolling Stones. Een kleine greep uit de rest van het programma. Van François Truffaut, die toen nog dikke maatjes was met Godard, is Baisers volés te zien. Later zou Truffaut over Godard zeggen: ‘Once a shit always a shit’. Blijkbaar was vriendschap ook in 1968 een illusie. Ook John Cassavetes’ prachtfilm Faces (natuurlijk met Gena Rowlands) staat op het programma. Het is allemaal schitterend, maar te veel om op te noemen. Naast speelfilms uiteraard veel aandacht voor documentaires en ‘aksiejournaals’.
De aandacht voor 1968 beperkt zich uiteraard niet tot het Nederlandse EYE, want overal in de filmwereld krijgt het mythische jaar aandacht. Zo ook op het International Short Film Festival Oberhausen, dat van 3 t/m 8 mei wordt gehouden. Onder de titel ‘Farewell to Cinema: Knokke, Hamburg, Oberhausen (1967-1971) blikt het festival met acht programma’s terug op de korte periode dat een nieuwe wereld mogelijk leek. Te zien is werk van filmmakers, onder wie Hartmut Bitomsky, Harun Farocki en Stephen Dwoskin, die de commerciële cinema de rug toekeerden en een onafhankelijk parallel circuit opbouwden. Er kwamen coöperaties en collectieven van filmmakers en distributeurs die een politieke omwenteling nastreefden. Sindsdien wachten we op Godot.