Focus: Het andere Amerika
Field Niggas
De Amerikaanse presidentsverkiezingen dit jaar tonen een land op een politiek en moreel dieptepunt. EYE onderzoekt in Looking for America hoe het ideaal van ‘land of the free and home of the brave’ zich verhoudt tot de vaak afzichtelijke werkelijkheid. Het programma begon vorige maand begon en loopt nog tot in december door, zoekt het nu eens niet in de Hollywoodblik op de Amerikaanse samenleving maar toont films van onafhankelijke Amerikaanse filmmakers. Geen verhalen over winnaars dus, maar over mensen in achterbuurten en gehuchten.
Ze kijken achter de façade van de glanzende schijnwerkelijkheid. Het omvangrijke programma is onderverdeeld in zes thema’s die elk films bevatten van gevestigde namen en jong talent. Vier thema’s zijn inmiddels gepasseerd, maar twee thema’s komen nog aan bod: Black Lives on Screen en America is Queer. In Black Lives on Screen gaat het om de blik van onafhankelijke zwarte filmmakers op hun geschiedenis. Te zien zijn tien films, waarvan de helft afkomstig uit het archief van LA Rebellion, een beweging rond een filmacademie in Los Angeles in de jaren zestig van voornamelijk zwarte filmmakers. Zij maakten uiteenlopende films, van de culthorror Ganja & Hess (Bill Gunn, 1973) tot het sociale drama Bush Mama (Haile Gerima, 1975-1979). Ook sommige blanke filmmakers maakten deel uit van LA Rebellion, onder wie Larry Clark, die met As Above, So Below (1972) schetst hoe een opstand van een zwarte revolutionaire groep eruit zou kunnen zien. In Rosa Parks Story (2002) vertelt regisseur Julie Dash het verhaal van de zwarte vrouw in Alabama die in 1955 weigerde om in een bus voor een blanke man op te staan. De documentaire Field Niggas (2015) portretteert een wijk in Harlem die bevolkt wordt door werklozen, drugsgebruikers en ex-veroordeelden. John Leerdam, theatermaker en projectleider van de Black Achievement Month, leidt de film op 15 december in. Natuurlijk ontbreekt ook Spike Lee niet in het programma. Van hem is zijn speefilmdebuut She’s Gotta Have It (1986), een komedie over een seksueel vrijgevochten vrouw, te zien.
In America is Queer gaat het om onafhankelijke films die vanaf de vroege jaren negentig LGBT-personages opvoeren. Te zien is onder meer Poison, de debuutfilm van Todd Haynes, die vorig jaar veel indruk maakte met Carol. Ook twee korte films van enfant terrible Kenneth Anger staat op het programma: Fireworks (1947) en Scorpio Rising (1964), dat verboden werd. De documentaire The Celluloid Closet (Jeffrey Friedman, Rob Epstein, 1995) legt de verborgen homoseksualiteit bloot in veel Hollywoodfilms, waaronder Ben-Hur. De invloedrijke documentaire Paris is Burning (Jennie Livingston, 1990) toont de subcultuur van drag queens en de latino en zwarte homocultuur in het New York van de jaren tachtig.