PICNIC

Wat als er in de driehoeksverhouding van the postman always rings twice of mes in het water nog een vierde hoofdpersoon aanwezig is: de camera? picnic: een juweel van een bedrieglijke point-of-view-film.

Volgens de Roemeense regisseur Adrian Sitaru is de subjectieve camera de filmblik van de toekomst. Het is in ieder geval een buitengewoon effectief middel om een desoriënterend verhaal te vertellen over de kwetsbaar-weerbarstige relatie tussen een man en een vrouw en een indringer. Indringster in dit geval. Het is eerder verteld, denk aan the postman always rings twice (o.a. 1946), waarin de passant en de vrouw een moord op de man beramen, of Polanski’s mes in het water (1962), waarin een echtpaar een student die voor hun auto springt meeneemt op een zeiltochtje, met alle onvoorziene gevolgen van dien. We schrijven post-communistisch Roemenië waar een glas bier evenveel kost als een hoertje, zo laten de hoofdpersonen niet na ons te vertellen. Alles heeft een prijs gekregen. Life ain’t no picnic.
Het begint allemaal als Miha en Lubi een dagje op stap gaan. Picknicken of zoiets. Bij een meertje. In een bos. (Dat is in ieder geval waar de film z’n Roemeense titel pescuit sportiv, en z’n internationale titel picnic aan ontleent. Hij is ook nog bekend als hooked.) Ze kibbelen en ze ruziën. En net als ze elkaar dan toch nog verliefd in de ogen kijken, veroorzaken ze klats boem een ongeluk. Eerst denken ze dat ze dood is, de nymfomane bosnimf die daar voor hun auto gesprongen is. Dan ontspint zich een even grappig als akelig (en toegegeven veel beklemmender dan geestig) noodlotsdrama. Hoertje Ana blijkt wraakengel en schikgodin, Miha en Lubi hebben allebei meer te verbergen dan ze lief is en iedereen raakt meer en meer moreel en seksueel gecorrumpeerd. Ondertussen schijnt de zon en fluiten de vogels. Niets aan de hand.

Onheilspellend
Dit eenvoudige verhaal vertelde Sitaru op een zo mogelijk nog eenvoudiger manier: door alleen maar point-of-view shots te maken. Eerst werkt dat vervreemdend: wat is er aan de hand? Dan denk je dat het een grapje is, en de hoofdpersonen elkaar aan het filmen zijn: gezellig een dagje uit met de videocamera, we kunnen tenslotte niet meer leven zonder alles manisch vast te moeten leggen. En ten slotte wordt het onheilspellend. Door wiens ogen kijken we? Tegen wie hebben ze het? De eigenlijke indringer is de camera, die zuigt en verleidt, en van het ene naar het andere perspectief switcht, een perspectief dat uiteindelijk alleen maar dat van de toeschouwer is.
Debutant Sitaru is alweer een van die Roemeense talenten om in de gaten te houden. Met picnic flirt hij zelfbewust en eigenzinnig met de filmgeschiedenis. De extreme point-of-viewstijl is al zo oud als lady in the lake (1947), al moeten we ons nu afvragen of we als identificerende toeschouwers detective Philip Marlowe of juist de dader zijn.

Dana Linssen