Focus: Arab Film Festival
Sawah
Dat in de Arabische wereld een enorme diversiteit aan films wordt gemaakt, is al jaren te zien op het Arab Film Festival. Ook dit jaar weer, van 27 t/m 21 maart in Rotterdam in de nieuwe festivallocatie LantarenVenster. Van vrolijke road movies tot ernstige drama’s en van spannende thrillers tot inzichtelijke documentaires.
Geen gebrek in de internationale filmwereld aan serieuze drama’s over immigranten en de bureaucratie waarin zij verzeild raken, maar de Egyptische regisseur Adolf El Assal maakte er met Sawah een komedie over. De openingsfilm van het festival voert een Egyptische DJ op, die op weg is naar een DJ-wedstrijd in België. Maar als hij in Luxemburg zijn identiteitspapieren verliest, wordt hij aangezien voor een vluchteling en belandt hij in een wereld vol bizarre misverstanden. El Assal, die bij de voorstelling aanwezig is, liet zich voor de film inspireren door de ervaringen van zijn ouders.
Het programma telt ruim twintig films. Een fraaie voorpremière is Yomeddine van de Egyptisch-Australische regisseur Abu Bakr Shawky. De voor Cannes geselecteerd road movie voert twee Egyptische outcasts op, de één een wees, de ander een genezen lepralijder, die op zoek zijn naar familie en geborgenheid. Over radicalisering van moslimjongeren gaat het Tunesische Weldi (Mohammed Ben Attia), waarin een jongen op een dag verdwenen is naar Syrië, waarna zijn vader een zoektocht naar hem begint. Hoe Arabische kunstenaars reageren op het moslimradicalisme is te zien in de Egyptische documentaire When Arabs Danced van Jawad Rhalib. Er staat niet per ongeluk ‘Danced’, want de moeder van de maker was buikdanseres tot deze sensuele lichaamsexpressie door moslimfundamentalisten als schunnig in de ban werd gedaan. In de woorden van de festivalorganisatoren “onderzoekt de film hoe het islamitische fascisme de vrijheid, creativiteit en alle vooruitstrevende waarden van de Arabische samenleving heeft verstikt.”
Van een andere orde is de Palestijnse psychothriller Screwdriver (Bassam Barjawi). Het drama kruipt in het hoofd van een Palestijn, die na zijn vrijlating na vijftien jaar gevangenschap in een Israëlische gevangenis in een depressie raakt, omdat er niets veranderd is in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Een indringende documentaire is Western Arabs, waarin de zoon van een al jaren in Kopenhagen wonende met een Deense vrouw getrouwde Palestijn twaalf jaar de camera op zijn vader, zichzelf, vrienden en familie richt. Geen idyllische taferelen, maar moeizame relaties, waarin conflicten met agressie en geweld worden ‘opgelost’. Na de film is er een Q&A met Omar Shargawi, de maker van de documentaire. Ook te zien is de documentaire Verblijvend in Rotterdam (Marieke van der Lippe en Rosh Abdelfatah) over het gevoel van ontheemding van Syrische vluchtelingen.
Naast de reguliere filmvertoningen zijn er een paar specials. Zoals de afgelopen jaren tot een succesvol evenement uitgegroeide Ladies Night (29 maart). Te zien is Look at Me, van de Tunesische regisseur Nejib Belkadhi, waarin een in Marseille wonende Tunesische kleine crimineel, die zijn vrouw en autistische zoon in Tunesië in de steek heeft gelaten, teruggaat naar Tunesië om zich over zijn zoon te ontfermen als zijn vrouw een beroerte heeft gehad.
Het festival besluit met de Egyptische sociale satire Ext./Night (Ahmad Abdalla), over een filmmaker die beseft dat hij op filmsets altijd in een bubbel heeft geleefd als hij bij toeval in Cairo met allerlei soorten mensen in aanraking komt. Na de film is de AFFterparty in het Rotterdamse Worm.