World Wide Angle (NL) – 26 januari 2016

De Australische filmcriticus Adrian Martin schuimt voor de Filmkrant het wereldwijde web af. Als correspondent becommentarieert hij opvallende discussies en tendensen rond films en filmmakers, in webzines, weblogs etc. Aflevering 23: ‘De Event Cyclus’.

Onlangs spraken een paar wijzen in talkshows die ik op msnbc.msn.com zag over verontrustende signalen die wezen op een opleving van racisme in de Verenigde Staten — zoals de uitroep "U liegt!" die president Obama in het Congres in het gezicht werd gesmeten.
Samenvattend, zeiden de commentatoren iets vreemds. "We moeten racisme voor een week of twee op de publieke agenda zetten — en het dan een tijdje met rust laten."
Twee weken! We weten allemaal dat wat Obama zelf met enige bitterheid de "24-uurs nieuwscyclus" noemt, is ingesteld op razendsnel rapporteren en instant veroudering van informatie. Maar als zelfs de belangrijkste, brandende kwesties, de ‘aandachtspunten’, zijn ingesteld op zo’n korte aandachtsspanne, dan is er echt iets heel vreemds aan de hand in de westerse wereld.
Het is complexer dan het gegeven dat informatie snel vervangen wordt; het is eerder een intense angst van veel mensen die in de media werken, dat een instant overload aan informatie bij mediaconsumenten (te veel gepraat, te veel verhalen, te veel beelden) leidt tot instant verveling en vervreemding — en dat ze dus niet meer willen ‘investeren’ in een bepaald onderwerp… zelfs als dat onderwerp zo persoonlijk, wijdverbreid en ingrijpend als racisme is. De Event Cyclus is, meer dan ooit, een wild beest om te temmen.
Lezers van de Filmkrant zullen weten dat de release van inglourious basterds in de internationale filmwereld een recent en ‘officieel’ event was. Het is een film die onmiddellijk alles en iedereen in zijn buurt polariseerde en consumeerde. Bijna niemand (ook ik niet) kon eraan ontsnappen en — als je een professionele criticus bent — eraan ontkomen een mening erover te hebben en die te verkondigen. Het aantal congressen, dossiers, tv- en radiodiscussies rees de pan uit. Dat wil zeggen, voor een periode van twee weken.
Online kan die Event Cyclus zelfs nog korter zijn dan in de oude, traditionele media als radio, tv en kranten. Er zit iets bedroevends en vermoeiends — maar absoluut onontkoombaars — in het feit dat elke blogger, uit vrije wil, zich geroepen voelde instant tijd en cyberspace te besteden aan Tarantino’s nieuwste provocatie. We werden allemaal die kwaadaardige mediavortex in gezogen. Maar was er dan niks anders aan de hand op Planeet Cinema? Iets belangrijkers, interessanters? Moeten we allemaal echt zo slaafs buigen voor de marketingdwang van de Weinsteins?
Er gebeurde inderdaad iets anders in september. Twee uitstekende en inspirerende jonge critici, Nika Bohinc uit Slovenië en Alexis Tioseco uit de Filippijnen, werden op 1 september in Manila vermoord (zie ook Filmweb). Ze waren mijn vrienden, zoals ze vrienden waren van zoveel anderen die hun rouw en herinneringen lieten zien en horen op blogs en op Facebook. Nika en Alexis stonden ergens voor: een internationalisme, een wereldwijde uitwisseling die iedereen respecteerde, hoe klein en onbetekenend hun thuisland ook is binnen de geopolitieke verhoudingen in de wereld. Ik herinnerde me, terwijl ik online de eindeloze meningen over inglourious basterds las, een prachtig feit over Alexis: in zijn colleges aan de universiteit zwoer hij nooit een the lord of the rings-film te laten zien, om nooit toe te geven aan die ‘populistische’ druk.
Hoeveel tijd zullen we gebruiken, wij cinefielen, om Nika en Alexis met gepaste eerbied te herdenken, en te eren? We moeten proberen de Event Cyclus te doorbreken en ervoor zorgen dat dat heel veel meer wordt dan een event die twee weken duurt…

Adrian Martin | vertaling Ronald Rovers