Het nieuwe kijken #70

Gezichtsverlies

‘To see, and to have faith’. Met deze slogan eindigt een bombastisch promotiefilmpje voor Yitu, een Chinees bedrijf gespecialiseerd in gezichtsherkenning met kunstmatige intelligentie. Het filmpje laat zien hoe hun software het leven van Chinezen veiliger en makkelijker zou maken: een politieagent spoort een misdadiger op, een dochter vindt haar verwarde oude vader terug op een metrostation, een man hoeft geen pincode meer te onthouden omdat de geldautomaat z’n gezicht scant en herkent. Ondertussen dragen demonstranten in Hongkong massaal maskers omdat ze niet herkend willen worden op camerabeelden, uit angst vervolgens te worden gearresteerd.

Met de kunstmatige intelligentie van Yitu en haar concurrenten SenseTime en Megvii zorgt de Chinese overheid ervoor dat haar onderdanen geen stap meer ongezien kunnen zetten. Actievoerders in Hongkong vernielden deze zomer al meerdere ‘slimme’ lantaarnpalen waarvan zij vermoeden dat ze waren neergezet om mensenmassa’s te scannen. De lokale overheid kondigde niet veel later een verbod af op het dragen van maskers in het openbaar. Er lijkt geen twijfel over mogelijk: een wereld van volmaakte surveillance is in China en Hongkong al een feit. ’To see, and to have faith’ maakt duidelijk welke keuze wij als burgers nog hebben: we zijn overgeleverd aan hen die zien en kunnen alleen nog maar hopen dat zij deze informatie niet misbruiken.

Terwijl de inwoners van Hongkong V for Vendetta-maskers en mondkapjes opzetten om tegen deze nieuwe realiteit te demonstreren, installeren wij hier vrolijk de ene na de andere grappige app met gezichtsherkenning. Die je er dan bijvoorbeeld – hoe geestig – jaren ouder uit kan laten zien. Blader door foto’s op je iPhone en ontdek dat alle foto’s van je geliefde, beste vrienden, collega’s en familieleden ongevraagd gebundeld zijn.

Op Schiphol lijkt het apparaat bij de paspoortcontrole er altijd een paar seconden over te doen om je te identificeren met een houterig op-en-neer bewegend cameraoog. Hierdoor ga je geloven dat deze techniek nog traag is. Maar kijk je naar filmpjes van Chinese A.I.-bedrijven dan zie je simultane en onmiddellijke herkenning van tientallen voorbijgangers tegelijk. Burgers volgen gebeurt in China met hetzelfde gemak waarmee parkeerbeheer hier al rijdend kentekens scant. Is ‘to have faith’ het enige wat ons rest? Alvast een masker in huis halen is
denk ik niet zo’n gek idee.

Geschreven door Ebele Wybenga