Het nieuwe kijken #53

Sinds ik met een Duitse samen ben, kijk ik regelmatig naar het Duitse journaal. Ze ziet het als een lapmiddel voor opwellende heimwee. Favoriet is Heute Journal, een ernstig nieuwsprogramma van een half uur dat sinds eind jaren zeventig dagelijks wordt uitgezonden. Duitser dan dit krijg je het niet. De presentatoren zijn nationale bakens van verstandigheid, die achter een bureau zo groot als een slagschip op gerust­stellende wijze berichten over de belangrijkste Nachrichten van de dag. Ze zijn de sterren van het programma: Gundula Gause, Klaus Kleber en Marietta Slomka. Alle drie zouden je leraar maatschappijleer kunnen zijn. Hun presentatie is extreem onderkoeld, gespeend van het kleinste spoortje sensatiezucht.
Toch zijn het geen kille, karakterloze Playmobilfiguren, zelfs al is hun kleding van een verpletterende stijfheid. Op de vooravond van de Russische verkiezingen hield Klaus Kleber een interview met de Russische dissident-oligarch Chodorkovski. Door de ene goedgeïnformeerde en scherpe vraag na de andere te stellen kreeg de nieuwslezer voor elkaar dat de Rus niet alleen de dingen zei die hij graag kwijt wilde over zijn rivaal Poetin maar en passant licht wierp op zijn eigen verleden en belangen. Geen van de presentatoren schrikt terug voor pittige eigen analyses bij het inleiden van een item. Als er iets aan iemand gevraagd wordt gaat het altijd om een hoogleraar, CEO, gezagsdrager of andere expert, als het even kan met baard en vlinderdas. ‘Vox popjes’ komen nauwelijks voor. Als de Duitsers vinden dat de mening van de man/vrouw op straat evenveel waard was als die van Gause, Kleber en Slomka zouden ze niet massaal naar Heute Journal kijken.
Hoe anders dan het NOS Journaal, dat in een permanente angst leeft om de gewone Nederlander op een of andere manier voor het hoofd te stoten. De succesformule van Heute Journal schuilt in de volmaakte voorspelbaarheid. Het programma is saai — tientallen uitzendingen op een rij die openen met de stagnatie van de Duitse formatie — maar geeft je áltijd het gevoel dat alles in Ordnung is. Ook al zijn er natuurrampen en doen populistische politici onverstandige dingen. Zolang mensen als Gundula, Klaus en Marietta op tv komen is er hoop.

Ebele Wybenga