Rabat

Op de bruiloft van zijn zus vertelt Nadir het zijn vrienden: hij moet zijn vaders oude taxi naar Marokko brengen. De lange reis van Amsterdam naar Rabat is de kapstok voor een mooi coming of age-verhaal.

Abdel en Zakaria besluiten met Nadir (Nasrdin Dchar) mee te rijden naar Rabat. Maar hun vriend is onderweg zwijgzaam. Zorgelijk. De jongensgrappen en het plan voor een gezamenlijk shoarmazaak in de Spuistraat interesseren hem nauwelijks. Het is duidelijk dat Nadir zijn vrienden niet alles heeft verteld over het doel van de reis.

Rabat is de eerste speelfilm van Habbekrats, bekend van onder meer de videoclips van De Jeugd van Tegenwoordig en The Partysquad. De film, geregisseerd door Jim Taihuttu en Victor Ponten, komt voort uit Wolken #8, een korte film uit 2009 met dezelfde uitmuntende hoofdrolspelers.

Het is een klassieke roadmovie. Reizend door Nederland, België, Frankrijk, Spanje en Marokko hebben de jongens een aantal bijzondere ontmoetingen, testen ze hun jarenlange vriendschap en groeien ze op tot volwassenen. De opzet en Nadirs mysterieuze reisdoel zijn niet de grootste verrassingen. Na Shouf shouf habibi! en de andere multicultikomedies valt Rabat vooral op omdat het een andere, volwassenere film is over jonge Marokkaanse Nederlanders.

Rabat bevat beslist kluchtige momenten, zoals de ontmoeting met ‘Karim de Gek’, maar daarop ligt de nadruk niet. De film speelt met de bekende vooroordelen, maar ook dat is niet wat de makers werkelijk lijkt bezig te houden. Wanneer de jongens op een feestje van Spaanse gays belanden, een uitsmijter hen de toegang tot de disco weigert of de politie hen mishandelt, is dat onderdeel van hun leven. Nadir, Abdel en Zakaria lachen erom, ze worden kwaad of ze huilen, maar de film maakt er geen politiek cultuurdrama van. Rabat is die discussie al voorbij.

Verfijnde dadels
In plaats daarvan is er onderweg die ontroerende scène met een Franse omaatje dat denkt dat de taxi van de jongens dienst heeft. Ze stapt in, herhaalt een paar keer haar adres en blijft koppig glimlachend zitten. Ze haalt weemoedige herinneringen op aan die mooie soldaat die ze ooit kende en met wie Nadir zo’n treffende gelijkenis vertoont. De jongens brengen haar maar naar huis.

Minstens zo mooi is de ontmoeting met een Arabische man die dadels exporteert. De doos die hij de jongens cadeau doet bevat, naast de meest verfijnde dadels, ook trots. Er is veel te zeggen over de manier waarop iedere jongen eet van de vruchten van zijn vaderland. In zulke scènes, en vooral in de ontmoeting met een oude man op de boot tussen Algeciras en Tanger, is Rabat sterk en universeel: een melancholische inner journey naar je wortels en je plannen voor de toekomst.

De Franse liftster Julie en een Marokkaanse genaamd Yasmine vormen de enige vrouwelijke elementen in Rabat. Het zijn vooral de vrienden en de ontmoetingen met, hoofdzakelijk, vaderfiguren die Nadir leren welke keuzes hij moet maken in het leven. Grappig genoeg is het een scène uit The Godfather die voor hem de doorslag geeft, en maakt het curieuze plan dat de vrienden hebben met die shoarmazaak in de Spuistraat, zijn keuze ook mogelijk. Dat laatste levert niet alleen een hilarische twist op, maar laat ook zien hoe volkomen natuurlijk de culturen inmiddels in elkaar overlopen. Marokko en Europa zijn geen gescheiden werelden meer. Nadir, Abdel en Zakaria horen in beiden thuis.