Focus: voorproefje Haarlem Classic Film Festival

Zo kan het ook: Schuur en FilmKoepel in Haarlem organiseren volgend jaar samen het Haarlem Classic Film Festival. Als startschot organiseren zij alvast een gratis openluchtvertoning van de expressionistische klassieker Der letzte Mann op 7 september op de Grote Markt.

“Met het festival willen we Haarlem weer als filmstad op de kaart zetten”, stellen directeuren Marelie van Rongen (Schuur) en Alex Rutten (FilmKoepel) over het doel van Haarlem Classic Film Festival. Het is nog afwachten hoe dat er volgend jaar uitziet, maar met Der letzte Mann geeft het festival een voorproefje.

De expressionistische film van Friedrich Wilhelm Murnau uit 1924 is een klassieker uit de Weimarrepubliek. De film past in de naoorlogse Duitse sfeer van sociale vernedering en noodlotsgevoel. Een portier van een luxe hotel wordt door iedereen gerespecteerd, maar dat verandert met een schok als hij na jarenlange trouwe dienst te oud wordt geacht voor deze functie en wordt gedegradeerd tot toiletmedewerker. De man zal verder moeten leven zonder zijn fraaie uniform, waaraan hij zijn prestige ontleende. Uit schaamte durft hij het niemand te vertellen. Een tragisch einde lijkt onvermijdelijk, maar de film eindigt met een absurde wending: de man krijgt onverwacht een enorme erfenis, zodat hij de rest van zijn leven in luxe kan leven.

Er is veel gespeculeerd over het waarom van dit einde. Volgens sommige critici toont het verhulde kritiek op het kapitalisme, waarin aan de luimen van bazen overgeleverde loonslaven niets anders rest dan hopen op een wonder. Meer voor de hand ligt dat de UFA-studio geen somber einde wilde, omdat dat commercieel niet aantrekkelijk was. Hoe het ook zij, de film werd een overdonderend succes. Critici prezen het experiment met een bewegende camera, die de subjectieve blik van de hoofdpersoon uitdrukt. De visueel-narratieve kracht van de film blijkt ook uit het bijna volledig ontbreken van tussentitels. Die waren niet nodig, omdat het verhaal uitstekend te volgen is zonder tekstkaarten.
De film wordt muzikaal live begeleid door het Trio Capital.

Haarlem Classic Film Festival: Der letzte Mann | 7 september 2024 | Grote Markt, Haarlem | toegang gratis