HAFF: Your Name.

Your Name. verdrong Spirited Away van zijn positie als wereldwijd succesvolste anime ooit. Dat is onterecht: de personages missen diepgang en de beelden druipen van Bob Ross. Maar de film scoort met technisch vakmanschap en kippenvelromantiek.

Eerst de cijfers. Makoto Shinkai’s lange anime Your Name. (2016), die zijn Nederlandse première beleefde met twee uitverkochte voorstellingen op het Holland Animation Film Festival (HAFF), is wereldwijd de meest commercieel succesvolle anime ooit – en heeft daarmee Hayao Miyazaki’s meesterwerk Spirited Away (2001) naar de tweede plek verdrongen.

Dat heeft onder meer te maken met China, waar Your Name. al na twee weken de populairste Japanse film aller tijden bleek. In eigen land moet Shinkai’s film Miyazaki nog wel voor laten gaan; dat neemt niet weg dat de film, die nog steeds in de bioscopen draait, al op vier staat in de historische nationale box-office (na Spirited Away; Titanic, 1997; en Frozen, 2013) en als eerste niet door Miyazaki geregisseerde anime de box-officegrens van tien miljard yen doorbrak (zo’n 83 miljoen euro). En dan moet de release in Amerika (op 7 april 2017) nog komen.

Dan nu de recensie. Samengevat: een prima film, maar geen meesterwerk. Dit is echt geen Miyazaki, zoals Shinkai ook zelf toegaf in een ongebruikelijk zelfkritisch interview in The Japan Times: “Ik zit absoluut niet op het niveau van Miyazaki. Ik heb eerlijk gezegd liever niet dat hij de film ziet, want dan ziet hij meteen wat er mis is.” Hij had te weinig geld, zei de regisseur: “Ik vind de film onaf, onevenwichtig. De plot is prima, maar de film is zeker niet perfect. Twee jaar was niet genoeg.”

Dat neemt niet weg dat de film een reguliere distributie in Nederland verdient. Technisch hoogstaande animatie, een kunstig geconstrueerd (al zullen sommigen zeggen: gekunsteld) scenario en goed gelukt, vet emotioneel sentiment – ik had meermalen kippenvel. Voornamelijk vanwege het thema van het vergeten van wat je het minste wilt vergeten: de gedachte aan je geliefde (daarin is Your Name. een verre verwant van Michel Gondry’s Eternal Sunshine of the Spotless Mind, 2004).

Het basisidee van de film wordt in de eerste scènes uitgelegd: tegelijk met het passeren van een komeet raken de levens van twee middelbare scholieren die elkaar niet kennen (een meisje uit het fictieve gehucht Itomori en een jongen uit Tokio) in hun slaap met elkaar verbonden. Maar ook al denken ze eerst dat ze dromen, de film maakt vanaf het begin duidelijk dat ze echt soms in elkaars lichaam wakker worden.

Dat veroorzaakt niet alleen (komische) problemen (met als running gag het onweerstaanbare betasten van haar borsten, elke keer als hij in haar lichaam wakker wordt), het schept ook een band. Alleen, als ze weer in hun eigen lichaam zitten, vervagen de herinneringen aan die ander net zo snel als bij echte dromen ook gebeurt. Kippenvel.

Erg veel persoonlijke diepgang krijgen de twee hoofdpersonen en hun sidekicks niet en met de onhandigheid en humor van in een ander leven belanden had meer gedaan kunnen worden. Bovendien ademt de schoonheid van de landschappen te veel Bob Ross, met ondergaande zonnen, vallende sterren, glinsterende meren, ronddraaiende Sound of Music-camera’s en veel technisch knappe, maar artistiek clichématige time-lapse beelden van Tokio. Een scène in kleurpotloodstijl vormt een indrukwekkende uitzondering.

Het is dan ook vooral de onmiskenbare kracht van het romantische drama, op een basis van groot technisch vakmanschap, dat het succes van Your Name. verklaart. In die zin kan de film de strijd met Titanic en Frozen inderdaad aangaan.