XXY

Omdat ik alle seks ben

  • Datum 31-10-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films XXY
  • Regie
    Lucía Puenzo
    Te zien vanaf
    01-01-2007
    Land
    Argentinië
  • Deel dit artikel

Lucía Puenzo onderzoekt in haar integere debuut xxy aan de hand van de hermafrodiete Alex de tweeslachtigheid van de menselijke seksualiteit.

Stel, je kind is hermafrodiet. Is het dan verstandig om uit het grootstedelijke Buenos Aires naar een klein vissersdorpje aan de Uruguayaanse oceaankust te verhuizen? En is het verstandig om, wanneer dat kind zich op ‘haar’ 15e begint te verzetten tegen de medicijnen die ze moet slikken om haar mannelijke kanten te onderdrukken, als moeder een bevriend plastisch chirurg uit te nodigen? Zonder de vader daarover in te lichten? En is het dan verstandig dat die plastisch chirurg zijn vrouw en tienerzoon meeneemt?
Nee, dat is allemaal niet zo verstandig. Toch zijn dat de keuzes die moeder Suli (Valeria Bertuccelli) voor haar dochter Alex (Inés Efron) maakt in Lucía Puenzo’s xxy. En dus krijgt Alex problemen met de dorpsbewoners als haar geheim uitkomt (‘er zijn hier al genoeg bedreigde diersoorten’ bijt de vader van een vriend haar toe). En krijgt ze problemen met de tienerzoon, Alvaro, als de twee verliefd op elkaar worden. En krijgt ze problemen met haar ouders als ze weigert nog langer haar pillen te slikken en de drie voor een keuze komen te staan. Toch laat de film het melodrama dat zou kunnen volgen grotendeels achterwege, en kiest voor een ingetogen, integer portret van een gezin dat zoekende is.

Tweeslachtigheid
Debuterend regisseuse Lucía Puenzo kan omschreven worden als de Argentijnse Sofia Coppola. De twee zijn generatiegenoten, en zijn beide dochter van een grote regisseur — vader Luis Puenzo is een gevestigde naam in de Argentijnse cinema en won met zijn la historia oficial in 1985 een Oscar voor beste niet-Engelstalige film. Zijn dochter schreef al mee aan zijn nieuwste film la puta y la ballena en werkte met co-scenarist Sergio Bizzio samen aan diverse televisieseries. Met haar regiedebuut xxy won ze vorig jaar direct de prijs van de Semaine de la critique in Cannes. Net als Sofia Coppola’s eersteling the virgin suicides is het een debuut dat de vrouwelijke seksualiteit voorop stelt.
Hoewel, dat vrouwelijke is natuurlijk maar relatief. xxy toont in de letterlijke tweeslachtigheid van Alex dat sekse en seksualiteit voor iedereen tweezijdig zijn; niet alleen Alex worstelt met wie en wat zij is, maar ook Alvaro en hun leeftijdsgenoten uit het dorp zijn zoekende. Daar tegenover staan de besliste volwassenen, die denken in zwart en wit — jongen of meisje, homo of hetero.
Daarbij zet Puenzo de symbolische beelden soms wat al te vet aan — zo maakt ze van vader Kraken een bioloog zodat ze diverse tweeslachtige zeedieren van stal kan halen. En je zou haar aan kunnen rekenen dat ze in de slotminuten toch nog, bijna, een beetje toegeeft aan de exploitatieve nieuwsgierigheid naar hoe dat dan allemaal werkt ‘daar beneden’. Maar die zonden vergeef je haar graag, mede door het krachtige acteerwerk, met name van de jonge Inés Efron als Alex en Ricardo Dárin als haar vader die in hun gedeelde scènes vaak aan een halve blik genoeg hebben.

Joost Broeren