Wonderstruck

De bliksem wil niet inslaan

  • Datum 08-11-2017
  • Auteur
  • Gerelateerde Films Wonderstruck
  • Regie
    Todd Haynes
    Te zien vanaf
    01-01-2017
    Land
    Verenigde Staten
  • Deel dit artikel

Todd Haynes koppelt de zwijgende cinema van de jaren twintig aan het grimmige realisme van de jaren zeventig. Stilistisch overtuigt Wonderstruck volledig maar de parallelle verhalen van twee dove kinderen blijven te veel in de literaire oorsprong hangen om een gevoelige snaar te raken.

New York heeft al zo vaak als filmdecor gediend dat ieder beeld inmiddels een cliché is geworden. Dat geldt evenzeer voor de toeristische trekpleisters op Manhattan als voor de ruige locaties aan de randen van de stad. Toch slaagt Todd Haynes er in Wonderstruck in om je met frisse ogen te laten kijken naar dat rechtlijnige stratenplan, die iconische bruggen en die uitdagend omhoog priemende wolkenkrabbers.
Als Rose in 1927 uit het raam van haar slaapkamer kijkt, ziet ze het nostalgische zwart-witte New York waar Woody Allen zo dol op is. Hemelsbreed is het misschien een kilometer naar het Empire State Building. Maar ja, het doofstomme meisje woont in Hoboken, New Jersey. De Hudson River én een strenge, afstandelijke vader scheiden Rose van haar schier onbereikbare droomstad.
Als Ben in 1977 uit zijn raam kijkt ziet hij van alles — maar geen wolkenkrabbers. Wonend in de uithoek Gunflint Lake, Minnesota, rouwt hij om zijn moeder, die is omgekomen bij een auto-ongeluk. Haar spullen doorzoekend stuit hij op een boek dat volgens hem aan zijn moeder gegeven moet zijn door zijn onbekende vader. Er staat een New Yorks adres in, waar hij in zijn uppie naartoe besluit te reizen. Een lange busreis brengt hem naar een even grimmig als kleurrijk New York: alsof hij een blaxploitationfilm is binnengestapt.
Na enkele omzwervingen over de Mean Streets belandt Ben — die vlak voor zijn vertrek naar New York doof raakt bij een bizar ongeluk — met een kersvers vriendje op de zolder van het natuurhistorisch museum.
Ook Rose komt, nadat ze de oversteek naar Manhattan gewaagd heeft, in 1927 terecht in datzelfde natuurhistorische museum. De parallelle scènes van die twee dove kinderen die — een halve eeuw uit elkaar — zich vergapen aan dit rariteitenkabinet zijn wonderschoon. Het is jammer dat scenarist Brian Selznik, die zijn eigen succesvolle jeugdboek naar het witte doek mocht vertalen, het daar niet bij kon laten. Alle uitgezette verhaallijnen worden strak aan elkaar geknoopt, in een constructie die de personages vasthoudt als een keurslijf.
Dat wreekt zich vooral in de finale, waarbij de handeling zich verplaatst naar een modernistisch museum in Queens. De verhalen van Ben en Rose komen bij elkaar terwijl de personages door een reusachtige maquette van New York wandelen. Opnieuw tovert Haynes met beelden van die stad, die in Wonderstruck steeds heel dichtbij is en tegelijkertijd onbereikbaar. De laatste scènes mogen visueel nog zo overdonderend zijn: in dramatisch opzicht wil de bliksem helaas niet inslaan.

Fritz de Jong