WOLFSBERGEN

Wie guernsey, Nanouk Leopolds tweede film, nog eens bekijkt, ziet hoe goed haar nieuwe film wolfsbergen is.

Als je niet drinkt, dan ga je dood. Ja, dat is een cliché. Niets is dodelijker voor een uitspraak dan om als cliché te worden bestempeld, zozeer dat het zelf een cliché is geworden. Het gebruik van het uitroepen "Wat een cliché!" is zelf een cliché. Net zoals: Alle clichés zijn waar! Maar waarom is dat zo? Waarom bevatten alle clichés waarheid? Misschien omdat ze over een lange periode van tijd zijn ontstaan en omdat er een hele gedachtewereld achterzit, van argumenten en redenaties, een wereld die langzaam verloren is gegaan, en waar dankzij het immer rondvliegende sloganisme nog slechts een regel van is overgebleven: het cliché.
Hoe die wereld weer te ontdekken? Begin met wolfsbergen van Nanouk Leopold, waarin bovenstaande zin wordt uitgesproken. Kijk naar die scène, waarin dat de enige woorden zijn. Man zit met zijn kinderen op de bank, tegenover de minnaar van zijn vrouw. Er heerst een uiterst ongemakkelijke stilte, ze zijn allen tezamen in het huis van de pater familias, Konrad, die aangekondigd heeft dat hij wil sterven, omdat zijn geliefde reeds dood is. De minnaar, het tegendeel van de getrouwde man, ligt maar wat in bed de hele dag en drinkt zijn biertjes. Nu schuift hij wat ongemakkelijk heen en weer. En zegt: Als je niet drinkt, dan ga je dood.

Glas eten
Als je wel drinkt ook. Kon ik maar dood. Want de dood maakt gelukkig! De liefde ligt ín de dood. Op een gegeven moment. Als de tijd gekomen is. Kijk naar Konrad! Want daarvoor… Alle zogenaamd volwassen mensen in het universum van wolfsbergen zijn ongelukkig; ploeteren maar wat voort, met hun emoties, hun gedragingen, hun leven. Ook de kinderen weten het soms niet meer, eentje begint maar met glas eten, om iets te kunnen zeggen. Maar wat wil je ook met een oma die als een vijftigplus-puber een liposuctie laat uitvoeren, een vader die nauwelijks in dezelfde ruimte kan zijn als moeder, en een tante die niet kan ophouden met huilen?
Maar ik wil niet huilen.
Drie generaties miscommunicatie, getoond in statige beelden, onderbroken door zwarte gaten, die als het knipperen met het oog, even de blik onderbreken. En nu weer open. Kijken! Wie guernsey, Leopolds tweede film, hierna nog eens bekijkt, ziet hoe goed wolfsbergen is. Je moet echter wel de muziek kennen. Zoals Konrad, die luistert naar een langspeelplaat die steeds verspringt, maar dat geen enkel bezwaar vindt, omdat hij de muziek zo goed kent.
Knipper. Leven buiten de tijd, zegt dat tijdschrift van de tandarts. Knipper. Knipper. Staat daar ‘building blocks of life’? Knipper. Knipper. Knipper. Eindscène, een fresco, getiteld: ‘Strijkende vrouw bij balseming lichaam met toekijkend kind’. Een beeld om eindeloos naar te kijken. Liefst zonder knipperen.
Wist jij dat ie nog al zijn tanden had?
Alle gelukkige families zijn hetzelfde, elke ongelukkige familie is uniek.
Gelukkig maar.

Mike Naafs