White Shadow

Angstaanjagende tovenarij

  • Datum 29-04-2015
  • Auteur
  • Gerelateerde Films White Shadow
  • Regie
    Noaz Deshe
    Te zien vanaf
    01-01-2013
    Land
    Tanzania/Duitsland
  • Deel dit artikel

Vijfduizend dollar voor het hart van een albino: White Shadow is een rauw gefilmde, grimmige nachtmerrie.

White Shadow, de debuutfilm van Noaz Deshe, opent met een recept voor wie wil vliegen — iets met paracetamol en een geheim toverpoeder. De hand van een albino, zo leren we, is ook heel krachtig: hij lokt klanten de winkel in en bezorgt je een erectie of een goede functie op het werk. En er leven hier heksen, vermomd als hyena’s. Ouders vertellen hun kinderen voor het slapengaan van de kwade Popabawa. Magie is alom aanwezig in het Tanzania van White Shadow, juist ook op de plekken waar de moderne tijd in het gewone leven doorsijpelt. Je kust een spandoek met Barack Obama omdat het je geluk zal brengen. Op de vuilnisbelt rust een nieuw mysterie tussen de oude toetsenborden en microchips. ‘Het internet ligt hier begraven.’
Alias (Hamisi Bazili), de hoofdpersoon van White Shadow, is een jonge albino in Tanzania en moet daarom vrezen voor zijn leven. Uit de afgelopen twee jaar zijn, volgens de documentatie van de filmmakers, 73 gevallen bekend van albino’s die werden vermoord voor een of andere vorm van tovenarij. Hun armen, benen en genitalia zouden geluk en genezing brengen. Alias heeft gezien hoe zijn vader werd vermoord en wordt kort daarna door zijn moeder naar de grote stad gestuurd. Zijn oom Kosmos (James Gayo) vangt hem op. Alias leert op straat zonnebrillen, mobiele telefoons en dvd’s verkopen en wordt verliefd op Kosmos’ dochter, Antoinette (Glory Mbayuwayu). Maar helaas, ook in de stad leven de verhalen over de toverdokters en de magische krachten van de albino.
Filmmaker Noaz Deshe opereert vanuit Los Angeles en Berlijn. Naast de regie en het camerawerk verzorgde hij, samen met de Australische James Masson, ook het scenario en de sfeervolle muziek van White Shadow. Ryan Gosling trad op als executive producer. De film ging al in 2013 in première tijdens het filmfestival in Venetië en won daar de eerste van een reeks festivalprijzen. Dit intrigerende regiedebuut arriveert dus rijkelijk laat in Nederland.
White Shadow is een weerbarstige, koortsachtige film. Het handheld camerawerk — vaak uit focus, bij natuurlijk licht of bij het rode schijnsel van nachtelijke fakkels — doet documentair aan. Uit een interview dat Deshe in 2013 gaf, voorafgaand aan het filmfestival in Venetië, wordt duidelijk dat het een tamelijk geïmproviseerde opnameperiode was, geplaagd door de talloze onvoorspelbaarheden die filmen in Tanzania met zich meebrengt. Soms echter maakt het chaotische camerawerk in White Shadow opeens plaats voor een zorgvuldig gecomponeerd shot: langzaam draait het landschap op z’n kop, verkleurt het beeld of zien we Alias, als in een surrealistisch schilderij, met een parasol in de brandende zon staan. Soms zien we hem spelen met een andere albino, zijn vriend Salum (Salum Abdallah). Het is niet helemaal duidelijk of die scènes zich in het heden of verleden afspelen. De elliptische montage en de flarden monologue intérieur zaaien voortdurend verwarring over tijd en plaats.
Deshe neemt daarmee een risico. Gemakkelijk contact leggen met de stuurs kijkende Alias is het niet en op narratief niveau werkt de film ook niet altijd even goed. Het rauwe camerawerk en de hectische montage vragen om een investering en geduld van de kijker. Maar het loont: het betoverend mooie eindshot sluit een fascinerende film af die er in elk geval volledig in slaagt een angstaanjagende beleving te delen.

Barend de Voogd