WELCOME

Het vluchtelingenverhaal welcome heeft alles in zich om de grote feelgoodfilmhuishit van deze zomer te worden: een menselijk verhaal over een wereldgroot probleem. Zonder in makkelijke oplossingen te vervallen.

Toen welcome van regisseur Philippe Lioret afgelopen voorjaar in Frankrijk in première ging, was dat voor veel mensenrechtenactivisten een mooi moment om te protesteren tegen de zogenaamde délit de solidarité, de wet die zegt dat je strafbaar bent als je iemand zonder verblijfsvergunning onderdak of voedsel aanbiedt.
Strafbaar dus omdat je een menselijke daad verricht. Dat is in Nederland een situatie die weinig mensen zullen tegenkomen, omdat vluchtelingen ver van hun bed in asielzoekerscentra worden ondergebracht. In het Franse Calais, zo zien we in de film, is hij echter aan de orde van de dag.

Kanaalzwemmer
Stilzwijgend middelpunt van de gebeurtenissen is badmeester Simon (Vincent Lindon), ex-Kanaalzwemmer en ex-echtgenoot. Simon is een brave burger met een ingeslapen droom. Iemand die niet eens per se wegkijkt, maar gewoon niet weet wat hij moet doen. Zijn ex-vrouw, van wie hij nog steeds houdt, is een van die vrijwilligers die de regels trotseert en eten en kleding uitdeelt aan de gestrande asielzoekers. Simons leven wordt op de spits gedreven door de komst van de jonge Koerdische gelukszoeker Bilal die het Kanaal wil overzwemmen om bij het meisje te zijn van wie hij houdt.
Zo verteld klinkt het allemaal al weer veel te schematisch natuurlijk. Terwijl de kracht van welcome er juist in ligt dat de film er zo terloops en semi-naturalistisch in slaagt om een veelheid aan invalshoeken en perspectieven aan bod te laten komen. welcome geeft geen antwoorden, stelt geen polemisch-retorische vragen, maar laat zien. De film filmt. De scènes in de haven en in de vrachtwagens zijn zorgvuldige documentair geresearched en in beeld gebracht. De parallellen tussen de levens van de jonge Bilal en veertiger Simon zijn net licht genoeg aangezet om geloofwaardig te maken waarom ze tot elkaar veroordeeld zijn. Bilal is niet zielig, hij wil niet naar Engeland omdat hij thuis gemarteld wordt, maar omdat hij verliefd is. En daarmee komen alle, soms verlammende menselijke vragen aan de orde. Moet je iets doen? Wat moet je doen?
Zijn er gradaties van hulp, of leidt het één onvermijdelijk tot het ander? En zijn sommige vluchtelingen meer vluchteling dan andere? En waarom? Is een klein beetje hulp beter dan niets? Doet hoop leven? En wat als de hoop sterft?
De hoop sterft inderdaad in welcome. Niet alle Fransen zijn zo gastvrij als hun deurmat doet geloven. Ze vegen er hun schoenen op af. Merde. En toch presenteert welcome in de figuur van Simon een onverwachte held. En steekt hij zijn middelvinger op naar de zwijgende burgermaatschappij van de Sarkozianen.

Dana Linssen