Van God los

Lefgozers in Limburg

Tygo Gernandt als de diabolische Maikel in Van God los

De Nederlandse debuutfilm Van God los is vele films ineen. Van exploitatiefilm tot anti-psychologische kostuumfilm.

Van God los is een uitstekende exploitatiefilm. De debuutfilm van Pieter Kuijpers (33) gaat letterlijk met een pistoolschot van start en knalt de volgende 100 minuten met dezelfde dynamiek door het Limburg van begin jaren negentig.

Van God los is een kostuumfilm, waarin aan de kleding bijzondere aandacht is besteedt. Tygo Gernandt draagt precies de goede foute broeken van oudemannenstof, die met taps toelopende pijpen toch om zijn spillebenen slobberen. Zo zie je dat zijn crimineel Maikel een jongen is in een grotemensenwereld, die zijn eigen mythe leeft. En er wordt nog met guldens betaald.

Van God los is een op ware gebeurtenissen gebaseerde film, maar houdt zich niet aan de feiten. Maikel is bijna helemaal in zijn eentje de geruchtmakende bende van Venlo, waarin de film zijn inspiratie vond. Egbert Jan Weeber is Stan, zijn hulpje en medeplichtige. Over de plaats die de bende in de Nederlandse criminele geschiedenis innam kom je niet veel te weten. Dat is niet erg.

Je zou je wel kunnen afvragen waarom een film over ware gebeurtenissen geen moeite doet om een standpunt in te nemen over die ware gebeurtenissen. Het is alsof een film over de slag bij Waterloo niet over Napoleon gaat. Maar je zou ook kunnen zeggen dat dat de bedoeling was.

Van God los is een psychologisch drama, dat laat zien dat deze twee jongens geen vaders hebben, dat durfal Maikel en binnenvetter Stan in wezen één en dezelfde persoon zijn.

Van God los is een anti-psychologisch drama, want de ontbrekende vaders en het dubbelgangersmotief lijken misschien wel de reden waarom Maikel en Stan zo ontsporen, maar daar wil de film niet over gaan. Van God los gaat van ontsporing tot erger.

Van God los is een homo-erotische film over macho-hetero’s. De bliksemschichtblik die de duivels goed acterende Gernandt naar de angstwekkend absorberende Weeber werpt verklaart alles.

Van God los is een melodrama over een meisje dat gered moet worden en om zich te redden haar redders reddeloos laat ondergaan.

Van God los gebruikt pretentieuze flashbacks en voice-overs om de film te behoeden tegen diepzinnigheid. Dat is paradoxaal perfect. Want Van God los is geen diepzinnige film. Ook dat is zijn redding.

Lef
Van God los is bedacht door regisseur Pieter Kuijpers en producent Reinier Selen. Daarna kwamen er een scenarioschrijver en een gerenommeerd productiebedrijf bij. Toen is Van God los een producentenfilm geworden.

Van God los is eigenlijk een film van cameraman Bert Pot, editor Job ter Burg, art directors Ruben Schwartz en Robert van der Hoop, kostuumontwerpster Jacqueline Steylen en van Gernandt en Weeber.

Van God los is een jongensfilm en God wat had ik die jongens wat meer lef gegund. Vooral Kuijpers. Lef om met zijn acteurs echt de diepte in te gaan, lef om nog eens naar zijn oorspronkelijke motivatie terug te gaan, lef om wat onlogischer en brutaler te zijn, lef om een debuutfilm te maken die grandioos hemelbestormend uit de bocht vliegt, lef om op te scheppen met zijn talent.

Waarom ik dat mis bij deze uitstekende exploitatiefilm? Omdat het erin zit. Er zit een uitstekende film in.