True Crime

Clint Eastwood behoort tot het selecte gezelschap van levende Hollywood-legenden. Na Unforgiven leek het er even op dat hij heilig verklaard zou worden. Eastwood is er de man niet naar om op zijn lauweren te rusten en hij filmde onverdroten verder, niet altijd met onverdeelde instemming van de critici. True Crime geeft weer volop gelegenheid tot klagen.

Sinds hij in 1993 met Unforgiven vier Oscars won – waaronder beste film en beste regie – geldt Clint Eastwood als een van Amerika’s prominente filmauteurs. Weliswaar had hij daarvoor al zestien films geregisseerd en in bijna veertig films een hoofdrol gespeeld, maar veel recensenten beschouwden dit als kwajongenswerk (het spaghetti-drieluik Man with No Name van Sergio Leone) of als b-films met een cultstatus (de Dirty Harry-cyclus). Nee, het had ruim dertig jaar geduurd, maar nu liet Eastwood zien wat hij werkelijk in huis had.

Na Unforgiven volgden In the Line of Fire en A Perfect World, en de kijkers waren inmiddels vertrouwd met het thema van de man-met-een-probleem die een laatste kans krijgt de wereld een zetje in de goede richting te geven, en iets van de puinzooi die hij van zijn leven heeft gemaakt op te ruimen. Absolute Power uit 1997 – een nogal laf smakende Hitchcock-pastiche – had aanzienlijk minder allure, hoewel ook daar de hoofdpersoon zijn verantwoordelijkheid niet uit de weg ging. Net als Absolute Power werd Midnight in the Garden of Good and Evil zuinigjes ontvangen.

Injectie
Alle reden om met gemengde gevoelens naar True Crime uit te zien. De hernieuwde kennismaking valt niet mee. Op het oog is de thematiek van True Crime (de auteur van het gelijknamige boek, Andrew Klavan, is tevens coscenarist) van hetzelfde laken een pak als bij Eastwoods andere recente films. Eastwood speelt de journalist Steve Everett, die zijn vroegere krant The New York Times vaarwel heeft moeten zeggen. Aanleiding was zijn seksuele relatie met de minderjarige dochter van de eigenaar. Een bescheiden baantje bij de Oakland Tribune en onthouding van alcohol moeten hem weer op het rechte pad brengen.

Na een dodelijk auto-ongeluk van zijn collega Michelle krijgt Steve de opdracht, in haar plaats Frank Beechum (Isaiah Washington) op de dag van zijn executie te interviewen. Om één minuut na middernacht zal Frank door een injectie ter dood worden gebracht. Zes jaar terug zou hij de caissière van een supermarkt hebben doodgeschoten.

Het is niet de bedoeling dat de journalist zich bemoeit met de schuldvraag; hij moet zich beperken tot een human interest artikel ("Hoe voelt dat nu, dat u over pak weg een uur of acht zult overlijden?"). Maar Steve is een eigenwijs stuk vreten, en nog voor hij één woord met Frank gewisseld heeft, stelt hij zich vragen over de rechtsgang waar hij niet meteen een bevredigend antwoord op heeft. Steeds meer raakt hij overtuigd van Franks onschuld en uiteindelijk wordt het een race tegen de klok of hij het bewijs daarvan zal kunnen overleggen voor de injectienaald zijn dodelijke werk gedaan heeft.

Jolig
Origineel kun je dit idee niet noemen, dus de film valt of staat met de uitwerking van het thema. Het belangrijkste probleem van True Crime is de onevenwichtige toonzetting. Op sommige momenten heeft het verhaal een uitgesproken moralistisch tintje. Wanneer Frank op zijn laatste levensdag bezoek krijgt van zijn immens rechtschapen vrouw en snoezige dochtertje spat het geëngageerde sentiment (het betreft hier een zwart gezin en kijk eens wat een keurige mensen) van het scherm. Hetzelfde is het geval wanneer Steve’s vrouw Barbara, die genoeg heeft van zijn loze beloften, het vertrouwen in hun huwelijk opzegt. Zo kennen we Clint. Hij maakt er een zootje van en moet daar voor boeten.

Maar de film bevat teveel elementen die niet in dit beeld passen. Steve zit op een dwangmatige manier achter de vrouwen aan en paait ze met jolige, suggestieve teksten. Dat kan niet. De Eastwood-hoofdpersoon van de laatste jaren is niet jolig. Ook de gesprekken tussen Steve en zijn chef Alan Mann (James Woods) vallen uit de toon. Woods schmiert de sterren van de hemel, maar zijn oude-jongens-krentenbrood-relatie met Steve past niet bij de ernst van het verhaal. En dan heb ik het niet eens over de waarschijnlijkheid dat een reporter op één dag op allerlei onrechtmatigheden stuit die nooit eerder zijn ontdekt of waar de advocaat niets mee gedaan heeft.

Om misverstanden te voorkomen: True Crime is me stukken dierbaarder dan high tech publieksfilms als Enemy of the State of Payback. Het geeft evenwel te denken dat dit soort vergelijkingen nodig zijn om mezelf te overtuigen.