TRANSYLVANIA

Asia Argento is de Madonna van Transsylvanië in de nieuwe film van Tony Gatlif: met ongepoetste tanden en rouwrandjes onder haar nagels en een en al aardse sensualiteit.

Elke film van Tony Gatlif (Algiers, 1948) is een Odyssee. En elk land van het verste oostelijke puntje van Europa tot in het diepste zuiden is zijn thuis. Zijn alter-ego personages reizen en zoeken en gaandeweg komen ze erachter dat ze alleen door een deel van zichzelf te verliezen, ze ook weer een deel van zichzelf kunnen terugvinden. Hun huis dragen ze in hun hart en hun thuis vinden ze daar meestal na al hun omzwervingen ook.
Elke film van zigeunerkind Gatlif is zo ook een hoofdstuk uit zijn autobiografie, een verhaal in beweging dat zich beter zingen, fluiten, trommelen, blazen, strijken en snerpen laat. Want er is altijd muziek in zijn films: als narratief en emotioneel vehikel, als letterlijk voertuig om afstanden tussen personages, landen en culturen te overbruggen. Iedereen praat en musiceert in zijn eigen taal en geluid: één grote disharmonische energetische extase die leven, leven, leven uitschalt. Al zijn films zíjn muziek, een kakofonie van tegentonen en asyncopische ritmes in de verzadigde tinten van het kitsch-schilderijtje van het zigeneurjongetje-met-traan. Maar voor Gatlif is het geen kitsch, maar oprecht en intens.

Flitsfoto
Snel, snel, snel komt Gatlif in transylvania aan, de nieuwste episode van zijn eeuwigdurende travelogue in het hart van Roemenië. Het land dat hij in gadjo dilo (1997), tot nu toe waarschijnlijk zijn grootste succesfilm, achter zich liet voor het hart van Europa (swing, 2002), Spanje (vengo, 2000) en Noord-Afrika (exils, 2004). In fastforward hotsebotsen we over de krakkemikkige landwegen, om af en toe stil te staan bij een flitsfoto van een passant: een boer, een landloper, een vrouw die de tijd voorbij heeft zien gaan. In enkele minuten roept Gatlif een landschap op van enorme contrasten, van beweging en stilstand, snelheid en rust. Kleuren vervormen en vloeien over in andere, nog fellere, nog scherpere kleuren en vormen. Dit is een oord van onbehagen. Dit is een oord om in te verdwalen.
Hier vinden we Zingarina (Asia Argento), een jonge vrouw op zoek naar de liefde, op zoek naar haar geliefde, zwanger van het verlangen om leven te baren, zwanger van hem. Ze is ook Gatlifs eerste echte vrouwelijke hoofdpersoon. Een uitgeputte Madonna met ongepoetste tanden en rouwrandjes onder haar nagels. Vol geëxalteerde verdwazing, een symbool voor de gore schoonheid van het land. Langzamerhand transformeert zij van een stadse diva in een Roemeens boerinnetje tot een onvervalst Roma-meisje dat haar sigaret met een brandend takje aansteekt.
De liefde die zij vindt is niet de liefde die zij zocht. Hij (Birol Ünel uit gegen die wand) handelt in goud. Zij is ruw als erts. Hij smelt. En dan zij ook.
Maar wat glanst in transylvania glanst onder het oppervlak. Goud is maar goud. Kristal, echt Boheems kristal zoals de kroonluchter in de boom, is beter. Daar kun je tenminste het grauw en het goor doorheen blijven zien. transylvania is die kroonluchter. Triomfantelijker in die kale boom dan in de grootste balzalen van de geschiedenis.

Dana Linssen