Trance

Danny Boyle past zijn hyperkinetische beeldtaal toe op dit misdaadverhaal over een mislukte kunstroof.

‘From Danny Boyle, director of Trainspotting, 28 Days Later and Shallow Grave‘, meldt de trailer van Trance. Verwijzend naar Boyles vroegste films dus en niet zijn recentere en succesvollere Slumdog Millionaire en 127 Hours. Die verwijzing komt niet uit de lucht vallen: Trance grijpt direct terug op het neo-noir misdaaddoolhof van Shallow Grave uit 1994 waarin geen personage te vertrouwen is.
Sterker nog: Trance had ooit de opvolger van Boyles vrolijk-cynische debuut kunnen zijn. Het liep anders: scenarist Joe Ahearne hield het verhaal voor zichzelf, en regisseerde het in 2001 als kleinschalige televisiefilm. Maar het basisidee bleef knagen bij Boyle en toen hij tijdens de voorbereidingen voor zijn grootschalige openingsceremonie voor de Olympische Spelen van 2012 naar een afleiding zocht, kwam hij er op terug.
Zo wordt het verhaal nu uitgevoerd in de hyperkinetische, uitbundige en vooral digitale visuele stijl die Boyle met zijn vaste cameraman Anthony Dod Mantle de afgelopen decennia ontwikkelde. Net als David Fincher, Zack Snyder en Steven Soderbergh (in ruste) begrijpt Boyle dat digitaal beeld anders werkt en andere mogelijkheden biedt dan celluloid, en maakt hij gretig gebruik én misbruik van die nieuw verworven mogelijkheden. Alles in Trance is tot het uiterste doorgevoerd: het palet, vol knallende primaire kleuren; de camerastandpunten, vanuit hoeken waar een omslachtige 35mm-camera nooit zou kunnen komen; en de montage, met geen frame te veel en splitscreens als dat nodig is.
Boyles onversneden stilering heeft een licht cartoonesk effect, dat goed past bij het verhaal over een mislukte kunstroof, waarin een groep misdadigers na een martelsessie rustig een bakje noedels eet en de ene verteller nog onbetrouwbaarder blijkt dan de andere. Centraal staat, net als in Shallow Grave, een drietal personages die gaandeweg stuivertje wisselen als held, bad guy en slachtoffer: veilinghuis-medewerker Simon (James McAvoy), misdadiger Franck (Vincent Cassel) en hypnotherapeut Elizabeth (Rosario Dawson). Die laatste raakt bij de kraak betrokken doordat inside man Simon tijdens de roof een klap op zijn hoofd krijgt en vergeet waar hij het schilderij verborg.
Meer te zeggen zou de lol er af halen, want welbeschouwd is Trance niet meer dan dat: een dollemansrit die onthulling op twist op omkering stapelt en de kijker constant op het verkeerde been zet, net zolang tot zelfs de makers zelf af en toe de weg kwijt lijken te zijn. Maar afleiding biedt het zeker.

Joost Broeren