The Third Side of the River

Machismo en standsverschillen tieren welig in de Argentijnse provincie, waar een vader zijn onwettige zoon maar wat graag vooruit wil helpen in de wereld.

In het verhaal El tercero orilla del rio (De derde oever van de rivier) van João Guimarães Rosa laat een man op een dag een kano bezorgen en peddelt de rivier af om nooit meer voet aan wal te zetten. Met zijn onverklaarde afwezigheid groeit paradoxaal genoeg de invloed die hij uitoefent op het leven van zijn vrouw en kinderen. Mogelijk had Celina Murga deze parabel in gedachten toen ze de titel voor haar film koos. Want in het vader-zoondrama The Third Side of the River is de vaderfiguur net zo allesbepalend als hij afwezig is.
Voor Nicolas, Andrea en hun broertje Esteban is Jorge de man die af en toe langskomt om met hun moeder het bed in te duiken en wat geld achter te laten, voordat hij terugkeert naar zijn officiële gezin. Kleine gebaren en oogbewegingen maken glashelder dat hij nooit een vaderrol van enige betekenis heeft gespeeld in het leven van de kinderen, maar zijn materiële invloed is evident: dankzij de giften van hun vader zitten ze bijvoorbeeld op een school die eigenlijk boven hun stand is.
Als een echte patriarch ziet Jorge hen echter vooral als nageslacht, en zijn interesse in zijn oudste zoon neemt toe naarmate die de drempel van volwassenheid nadert. Hij regelt voor Nicolas een stage in het ziekenhuis waar hijzelf arts is, en leert hem hoe de familieranch wordt bestierd. Dat zijn zoon in zijn voetsporen zal treden is voor Jorge een feit. Maar achter de zwijgende, doordringende blik van Nicolas begint iets te gisten.
Veel draait om ogen in The Third Side of the River: de camera vangt blikken die alles onthullen over de karakters van de familieleden, hun onderlinge relaties en wat zich onderhuids allemaal afspeelt. Niets daarvan wordt gearticuleerd, maar des te sterker maakt de film voelbaar waar de pijn zit.
Murga’s ingetogen, observerende stijl en haar uitstekende regie van hoofdzakelijk niet-professionele acteurs werd al opgemerkt in het festivalcircuit, en haar eerste twee films Ana y los otros (2003) en Una semana solos (2007) kregen in Nederland een Tiger (dvd-)release. De steun van Martin Scorsese, aan deze film verbonden als uitvoerend producent, zal zeker hebben bijgedragen aan het feit dat Murga’s derde speelfilm het grote doek haalt.

Sasja Koetsier