The Reports on Sarah and Saleem

Kluwen van kleine leugens

Een klein vonkje kan dramatische gevolgen hebben als je in een kruitvat leeft. Zeker als een Israëlische vrouw en een Palestijnse man af en toe buitenechtelijk seksen in een bestelbusje.

In Israël wordt het persoonlijke al (te) snel politiek. The Reports of Sarah and Saleem laat zien hoe iets wat we geneigd zouden zijn als privézaak te beschouwen gierend uit de hand loopt door diepgeworteld wederzijds wantrouwen en snelle (valse) beschuldigingen. En hoe, omgekeerd, politieke macht en tweespalt ook worden misbruikt om er persoonlijk beter van te worden, of er althans minder slecht vanaf te komen.

In Bethlehem ontmoeten de Israëlische Sarah en de Palestijnse Saleem elkaar regelmatig na werktijd om achter in Saleems bestelbusje een partijtje buitenechtelijk te seksen. Sarah is eigenares van een cafetaria. Saleem bezorgt brood, onder andere aan Sarahs café — verder zijn hun levens in alle opzichten gescheiden werelden. Om genoeg geld te verdienen, accepteert Saleem naast zijn bezorgbaan een riskante extra klus in de avonduren: clandestiene bestellingen leveren voorbij de afscheidingsmuur die Bethlehem en Palestijns gebied van elkaar scheidt.

Als Saleem Sarah een keer meeneemt naar de andere kant en ze iets denken te kunnen drinken in een Palestijns café, ontstaat er door Sarahs aanwezigheid een ruzie die uitmondt in een korte vechtpartij. Het lijkt met een sisser af te lopen, maar Saleem wordt later opgepakt door de Palestijnse politie. Wat deed hij daar met die vrouw? Ging hij soms de Palestijnse gebieden af met drugs en Israëlische prostituees? De situatie ziet er weinig rooskleurig uit, maar gelukkig schiet Saleems zwager, een man met de nodige contacten, hem te hulp. Zo krijgt Saleem de kans om vrij te komen, maar om de beschuldigingen te weerleggen wordt hij wel gedwongen een deels valse verklaring af te leggen. Ja, hij was met een Israëlische vrouw. Nee, ze was geen prostituee. Dit wordt het begin van het dossier uit de titel van de film. Wat volgt is een kluwen aan persoonlijke en politieke intriges, waarbij kleine leugens die bedoeld waren om erger te voorkomen juist grote gevolgen krijgen en eigenlijk niemand ongeschonden uit de strijd komt.

The Reports on Sarah and Saleem is een knappe film: er wordt door de vier hoofdrolspelers prachtig geacteerd en op een geloofwaardige naturalistische manier gefilmd. Hij laat mooi zien dat een klein vonkje onvoorziene dramatische gevolgen kan hebben als je in een kruitvat leeft. Niet voor niets won de film al een aantal prijzen, zoals op het afgelopen IFFR de Hubert Bals Publieksprijs en de Speciale Juryprijs van de Tiger Competitie voor het scenario. Toch is het juist dat scenario waar ook het een en ander op aan te merken valt. Want het verhaal is wel vernuftig, maar eigenlijk haast te rond en netjes binnen de lijntjes. Bovendien is het wonderlijk dat een film die een lans lijkt te breken voor de grootsheid om boven jezelf uit te stijgen en iets voor een ander te doen, zelf weinig emotionele betrokkenheid weet op te wekken, omdat de personages vrij eendimensionale figuren blijven zonder echt interessante beweegredenen. Ronduit storend is hoe mannen en vrouwen geschetst worden: de mannen zijn in laatste instantie egoïstische macho’s, terwijl de vrouwen acuut aan female bonding doen zodra ze elkaars kind/zwangere buik zien. Dat maakt de 127 minuten die de film neemt toch wat lang.