THE RED VIOLIN

Gesol met een viool

  • Datum 11-01-2011
  • Auteur
  • Gerelateerde Films THE RED VIOLIN
  • Regie
    François Girard
    Te zien vanaf
    01-01-1998
    Land
    Canada
  • Deel dit artikel

Muze Greta Scacchi en gepassioneerde Jason Flemyng

De titelheld uit The red violin legt heel wat kilometers af. En maakt daarbij heel wat mee. Maar hoe vlekkeloos regisseur François Girard zijn levensverhaal ook in beeld brengt, de lotgevallen van zijn rode viool willen maar matigjes boeien.

Het is een sympathiek project, de Canadese productie The red violin. Regisseur François Girard, die in 1993 opzien baarde met Thirty-two short films about Glenn Gould, koos voor zijn derde speelfilm opnieuw een muzikaal onderwerp. Met een relatief gering budget maakte hij een lang (130 minuten durend) en vooral breed (3 eeuwen en 5 landen doorkruisend) episch werkstuk. Daarbij ging hij zeer zorgvuldig te werk. De locaties, de acteurs, de muziek, werkelijk alle facetten van de film zijn piekfijn in orde. Toch willen de lotgevallen van de rode viool maar matigjes boeien.
De viool is dan ook een wel erg passieve hoofdpersoon. Vanaf zijn geboorte in het zeventiende-eeuwse Cremona, uit handen van meestervioolbouwer Busotti, laat hij maar met zich sollen. Hij wordt begraven en weer opgedolven, beschoten en weer opgelapt, om politieke redenen verbannen en weer gerehabiliteerd. Via Wenen, Oxford en Shanghai belandt hij uiteindelijk op een veiling in het hedendaagse Montreal.
De film bestaat uit vijf losse verhaaltjes die op een wat gekunstelde wijze aan elkaar gelijmd worden. Het gedoe op de veiling en de voorafgaande onderzoekingen van deskundige Samuel L. Jackson, die de herkomst van het instrument probeert te ontdekken, moeten zorgen voor enige suspense en een rode draad. En dan zijn er nog de terugkerende voorspellingen van een tarotlezeres in Cremona, die kennelijk in 1681 al wist wat er allemaal zou gebeuren. Het geeft aan dat Girard het niet aandurfde de viool als enig bindend element tussen de verschillende episoden te gebruiken, en dat is waarschijnlijk terecht. Want welke kunstgrepen je ook toepast, de viool wordt er niet interessanter door. Interessant zijn hooguit de mensen die hem gebruiken en omringen.

Op naar Shanghai
Helaas geldt voor de meeste verhaaltjes in The red violin dat ze niet echt uit de verf komen. Het zijn stuk voor stuk nog niet eens aanzetjes voor een goede film. De Britse episode is wat dat betreft tekenend. De viool is inmiddels terechtgekomen bij negentiende-eeuwse musicus Frederick Pope (Jason Flemyng), die alleen seks belangrijker vindt dan muziek, en de viool voor beide activiteiten even geschikt acht. Hij heeft een gespannen verhouding met schrijfster Victoria Byrd (Greta Scacchi), die hem tijdelijk verlaat om in Rusland wat veldwerk te verrichten voor haar nieuwe roman. Pope kan haar vertrek niet aan en gaat vreemd, Byrd komt terug, betrapt hem en schiet de viool uit zijn handen, Pope pleegt daarna zelfmoord. Einde episode. Wie waren deze mensen? vraag je je nog even af, maar dan is het alweer op naar Shanghai waar de viool als Westers instrument tijdens de hoogtijdagen van de Culturele Revolutie voor zijn leven moet vrezen.
Eigenlijk kan alleen het verhaal rond de veiling echt overtuigen. Dat is voornamelijk te danken aan Samuel L. Jackson, die van elke rol wel iets interessants weet te maken. En aan zijn tegenspeler Don McKellar. De Canadese acteur/regisseur — hij was ook te zien als eigenaar van een dierenwinkel in Atom Egoyans Exotica — speelt minstens zo goed als Jackson, en dat wil wat zeggen. McKellar schreef ook, samen met Girard, het scenario van deze film. Jammer dat het allemaal niet beter uitpakte.

Pauline Kleijer