The Red Turtle

We weten niets van ons hoofdpersonage als hij in Michael Dudok de Wits The Red Turtle op een eiland is aangespoeld en probeert te overleven. Toch zullen we elk moment met hem meeleven in deze meditatie op verlies en acceptatie.

Gesproken wordt er niet in de eerste lange animatiefilm van de Nederlander die in 2000 een Oscar won voor Father and Daughter, maar The Red Turtle is alsnog een ongewoon rijke film geworden. Dat komt door de hevige symboliek die Dudok de Wit in zijn filmwereld heeft gestopt.

Waar staat de rode schildpad voor die de man steeds ervan weerhoudt om het eiland te verlaten? En hoe kan die schildpad aan land in een vrouw veranderen? En waar komen die hallucinaties en dromen vandaan die het hoofd van ons hoofdpersonage vullen met hoop en vertwijfeling?

Het knappe van The Red Turtle – en dit is in het algemeen het talent van Dudok de Wit – is dat de film helemaal niet ‘moeilijk’ of ‘vaag’ is, terwijl hij abstracte concepten als gevoel, spiritualiteit en verlichting behandelt. Doordat de drenkeling geen woord zegt, spreekt hij voor ons allen als hij langzaam één wordt met zijn omgeving. Na verloop van tijd is de drang om te vertrekken bij hem weggevloeid en blijft er alleen maar verzoening met de natuur over.

Hier zie je waarom de Japanse animatiestudio Ghibli (bekend van onder andere Spirited Away, 2001) juist Dudok de Wit als eerste niet-Japanner vroeg om een film voor hen te maken: zijn gevoel voor natuurlijke details is fenomenaal. Van de manier waarop weer en wind het leven op het eiland beïnvloeden tot de nieuwsgierige krabbetjes die alle veranderingen op het strand inspecteren; alle beelden lijken te zijn ontstaan vanuit een oprecht respect voor en begrip van de natuur.

Die natuur is overigens niet alleen maar idyllisch te noemen. In een angstaanjagende scène schudt Dudok de Wit de boel wakker door een tsunami in de richting van het eiland te sturen. Na de vloedgolf is er haast niets meer van het dichtbeboste eiland over, op een waterige puinhoop na. Het leven dat onze man op dit eiland heeft opgebouwd is weer aangetast door grotere krachten en daar is weer niets aan te doen. Het enige wat rest is ook dit accepteren. Want wat anders is het leven dan geven en nemen? Die twee dingen zijn zo onvermijdelijk als de eb en vloed die onze man in eerste instantie op dat eiland hebben gebracht.

Filmkrant.Live verzorgt in juli een introductie bij The Red Turtle
Filmschuur | Haarlem
9 juli 2016 17.00 uur