THE LAST SEDUCTION

Verrukkelijk kreng op dollarjacht

  • Datum 06-12-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films THE LAST SEDUCTION
  • Regie
    John Dahl
    Te zien vanaf
    01-01-1993
    Land
    Verenigde Staten
  • Deel dit artikel

De Amerikaanse regisseur John Dahl heeft zijn liefde voor de klassieke film noir tot nog toe niet onder stoelen of banken gestoken. Na de twee cynische misdaadfilms Kill me again en Red rock west onderneemt hij met The last seduction opnieuw een poging om het genre nieuw leven in te blazen. In hoofdrolspeelster Linda Fiorentino heeft hij ieder geval een geloofwaardige femme fatale gevonden, en voor een film als deze is daarmee de klus al half geklaard.

Bridget Gregory (Fiorentino) en haar echtgenoot Clay (Bill Pullman) lijken zich weinig zorgen te hoeven maken over hun toekomst. Zíj heeft een goeie baan bij een New Yorkse verzekeraar en híj is arts. Bridget is echter niet van plan om de toekomst af te wachten. Ze wil een zak vol dollars en een groot huis in Manhattan, en wel onmiddellijk. Ze heeft Clay overgehaald om, met zijn medische kennis en contacten, een grote drugsdeal op poten te zetten.
De buit is nog maar net binnen of Bridget gaat er al van door met de centen. Ze besluit zich schuil te houden in een slaperig dorp in het noorden van de staat New York. Tijdelijk, want ze broedt op een manier om zo snel mogelijk veilig naar de haar zo geliefde Big Apple te kunnen terugkeren. Dit wordt echter bemoeilijkt door de privédetecives die haar furieuze echtgenoot op haar af stuurt.
Bridget kruist het pad van de goedaardige Mike (aardige, zij het wat gemakzuchtige rol van Peter Berg), die net als zij het saaie dorp wil ontvluchten. Mike is een makkelijke prooi voor Bridgets manipulaties en uiteindelijk betrekt ze hem bij een ingewikkeld crimineel plan dat draait om overspelige mannen, wraakzuchtige echtgenotes, levensverzekeringen en moord — een meer dan dubbele knipoog naar Billy Wilders Double indemnity, één van Dahls favorieten.
Bridgets intriges leiden tot een verrassende ontknoping. Liefhebbers van een happy end kunnen The last seduction maar beter mijden, want in de duistere wereld van de film noir is voor gerechtigheid nauwelijks plaats. Corruptie is in die wereld de norm, en wie wat wil bereiken begeeft zich bij voorkeur over lijken. Wat dat betreft doet het genre wel wat denken aan Berlusconi’s Italië.

Wendingen en vondsten
Zoals wel meer recente Amerikaanse produkties, leunt ook The last seduction zwaar op het script. Nu zijn de voordelen van een goed script natuurlijk evident. Zeker bij het draaien van een relatief goedkope film als deze kan het de efficiency aanzienlijk vergroten en dus de kosten drukken. Bovendien is debuterend scenarist Steve Berancik zeker niet gespeend van talent, en het is begrijpelijk dat zowel filmmakers als financiers iets zagen in dit bij vlagen virtuoze scenario.
Helaas is die virtuositeit tevens één van de minpunten van de film. The last seduction zit vol met verrassende wendingen en slimme vondsten. Als constructie dwingt de plot weliswaar bewondering af, te vaak echter gaat die constructie ten koste van de inhoud. Soms is het net alsof de acteurs niet meer zijn dan marionetten van de plot, hetgeen Berg en Pullman zich ook wel een beetje laten aanleunen. Maar vooral de kracht van de femme fatale wordt er door ondergraven. Zíj is het die de touwtjes in handen hoort te hebben, en het is voor háár dat die mannen door het stof horen te kruipen, niet voor de scenarioschrijver. Linda Fiorentino is een verschijning die zich kan meten met film noir-diva’s als Lauren Bacall en Barbara Stanwyck. Het is dan ook zonde dat het script haar niet wat meer ruimte liet.
Minder gelukkig is ook de — naar Amerikaanse begrippen — expliciet seksuele aanpak waarvoor Dahl heeft gekozen. Die aanpak resulteert in seksscènes die doen denken aan, ik noem maar een dwarsstraat, Wild at heart. Scènes waar sommige mensen erg gelukkig van worden, maar die bij mij vooral irritatie oproepen omdat ze, in dit geval, afbreuk doen aan het ritme van de film en niets wezenlijks toevoegen. De grote kracht van veel film noirs is juist de onderhuidse, broeierige spanning die wordt opgeroepen. De spanning die ontstaat als Lauren Bacall een sigaret opsteekt. Eigenlijk gebeurt er niets, maar de bedoeling is duidelijk. Dahl kiest voor het omgekeerde: duidelijkheid zonder implicaties. Het resultaat is dat er niets méér gebeurt dan dat er te zien is. Wég spanning.

Nieuw leven
Ondanks enige minpunten is The last seduction een film die de moeite van het bekijken waard is. In de eerste plaats is dat de verdienste van Linda Fiorentino die een verrukkelijk kreng neerzet, en van wie we wat mij betreft nog veel mogen horen en zien. Speciale vermelding verdient ook componist Joseph Vitarelli die een jazzy soundtrack maakte, die de sfeer van de film perfect ondersteunt.
Uiteindelijk is het John Dahl die met deze film weet te overtuigen: het is duidelijk dat zijn keuze voor de film noir meer is dan een modieuze flirt. De regisseur heeft hart voor de zaak en lijkt vast van plan om de film noir nieuw leven in te blazen. Succesvolle pogingen die hiertoe in het verleden werden ondernomen door ondermeer Roman Polanski (Chinatown), Robert Altman (The long goodbye) en Arthur Penn (Night moves), kan hij nog niet doen vergeten. Maar als Dahl de beschikking kan krijgen over evenwichtiger (script-)materiaal, sterkere mannelijke acteurs en misschien ook wat riantere budgetten, zou hij zich best wel eens bij dit illustere gezelschap kunnen aansluiten.

Fritz de Jong