THE HUMAN RESOURCES MANAGER

Achter de tragikomedie schuilt een brandende kwestie

  • Datum 28-04-2011
  • Auteur
  • Gerelateerde Films THE HUMAN RESOURCES MANAGER
  • Regie
    Eran Riklis
    Te zien vanaf
    01-01-2010
    Land
    Israël/Duitsland/Frankrijk
  • Deel dit artikel

Een cynische Israëlische personeelsmanager brengt het lijk van een omgekomen arbeidster naar Roemenië. En passant houdt de tragikomedie the human resources manager Israël een spiegel voor.

Hoe maak je een ellendige werkelijkheid zichtbaar? De Israëlische filmmaker Eran Riklis zoekt het in een tragikomische benadering. Ironie en licht absurdisme zijn zijn wapens. Hij liet het zien in zijn doorbraakfilm the syrian bride (2004), waarin een stel niet kan trouwen, omdat beiden zich aan een andere kant van de gesloten grens tussen Syrië en de bezette Golanhoogte bevinden. In lemon tree (2008) legt een Palestijnse weduwe op de bezette Westbank zich niet er niet bij neer dat de autoriteiten als veiligheidsmaatregel haar citroenboomgaard willen kappen. Haar strijd om rechtvaardigheid is even komisch als tragisch.
the human resources manager is politiek minder expliciet, wat niet wil zeggen dat hij minder kritisch is over de Israëlische samenleving. De film voert in een broodfabriek een human resources manager op, die al lang vergeten is wat die woorden betekenen. De veertiger haalt niet het beste uit mensen naar boven, maar is onverschillig en ongeïnteresseerd. Zijn gebrek aan betrokkenheid heeft er in zijn privéleven toe geleid dat hij gescheiden van zijn vrouw en dochter in een hotel leeft.
Maar zijn leven raakt pas echt op drift als een Roemeense immigrante, die als schoonmaakster in zijn fabriek werkte, bij een terroristische aanslag om het leven blijkt te zijn gekomen, maar door niemand in de fabriek werd gemist. Als een journalist in een woedend artikel de fabrieksleiding van een stuitend gebrek aan menselijkheid beticht, is het tijd voor damage control. De human resources manager moet het lichaam van de vrouw als een gebaar van medemenselijkheid naar haar Roemeense geboortedorp brengen.

Nostalgische fictie
In Roemenië verandert the human resources manager in een roadmovie. De personeelsmanager reist in een gammel busje, de lijkkist op het dak gebonden, met de eerder genoemde journalist, de ex-man en de zoon van de omgekomen vrouw, en iemand van het Israëlische consulaat, door het Roemeense landschap. In de bijna duizend kilometer durende tocht door onder meer een prachtig beijzeld landschap stuit het gezelschap op bureaucratische corruptie en autopech. Zoals dat gaat in roadmovies, vindt de human resources manager zichzelf tijdens de reis opnieuw uit.
Eind goed al goed? De wending aan het einde tilt de film boven de conventionele roadmovie uit. Plotseling gaat het over geboortegrond en het begrip thuis. En of die twee zaken hetzelfde zijn. Hoe belangrijk is de plek waar we zijn geboren? Doet het er echt toe of is het geïdealiseerde nostalgische fictie? Is een plek waar we ons thuisvoelen niet veel belangrijker? Daarmee snijdt Riklis een gevoelige kwestie aan: de film roept de Israëliërs op om hun geluk niet in grond — de bezette gebieden — te zoeken, maar in de kwaliteit van de samenleving. the human resources manager is een verkapte oproep om van Israël een land te maken waar iedereen zich thuis kan voelen. Een land waarin Roemeense immigranten geen anoniem bestaan leiden, maar worden opgemerkt. Een land dat niet geobsedeerd is door grond, maar geïnteresseerd is in hoe mensen op die grond leven. Achter de tragikomedie schuilt de brandende kwestie van de Israëlische identiteit. Wat voor land wil Israël zijn?

Jos van der Burg