THE GRINCH

Als een harige kruising tussen zijn personages in Batman forever en The mask steelt wervelwind Jim Carrey de show in deze kerstfilm naar een bij Amerikanen geliefd kinderboek.

Kerstmis, voor de een is het een feest om naar uit te kijken, voor de ander is het afzien. Het wordt de kersthater ook niet bepaald gemakkelijk gemaakt: overal bomen en ballen, kerstmannen en kerstliedjes, woorden van bezinning en films met een boodschap. Die boodschap is al jaren hetzelfde: kerst draait niet om commercie, maar om naastenliefde. We leerden het met Arnold Schwarzenegger in Jingle all the way, om een recent dieptepunt aan te halen, en we leren het opnieuw in The Grinch. Waarbij de paradox van de kerstfilm stand houdt: een kerstfilm wordt gemaakt om munt te slaan uit de behoefte aan gepast amusement, maar leert ons dat geld onbelangrijk is.
De nieuwste loot aan de kerstboom van de filmgeschiedenis is gebaseerd op het kinderboek ‘How the Grinch stole Christmas’, dat door Theodor S. Geisel in 1957 onder het pseudoniem Dr. Seuss gepubliceerd werd. De literaire bron neemt critici op een punt wat wind uit de zeilen: de film van regisseur Ron Howard vertoont overeenkomsten met The nightmare before Christmas (1993) van animator Henry Selick en scenarioschrijver en vormgever Tim Burton. Howard lijkt met de gekrulde vorm van de bergtop waarop het titelmonster woont een knipoog naar Burton te maken, en had dat beter niet kunnen doen. Want de vormgeving is een van de zwakke schakels van zijn film: het door de groene griezel geterroriseerde dorp Whoville is een amorfe suikertaart die zich nauwelijks onderscheidt van een gemiddelde kerstetalage.

Tegengas
Het dorp wordt bevolkt door de Who’s, die eruit zien als mensen met de bovenlip en het gebit van knaagdieren. De Grinch is er verbannen en gevreesd en zint op wraak, maar een klein meisje doorziet zijn gifgroene buitenkant en stelt alles in het werk om beide partijen te verzoenen. Haar inspanningen worden toegelicht met een door Anthony Hopkins onderkoeld voorgedragen commentaar op rijm, dat de kerstvertelling een erg stichtelijk karakter geeft.
Tegengas wordt geboden door Jim Carrey, die in de titelrol alles en iedereen overschreeuwt, zoals hij dat eerder deed in Batman forever en The mask. Grimeur Rick Baker, bekend van zijn transformaties van Eddie Murphy in The nutty professor, pakt fraai uit met de harige creatie, waaronder een minder begenadigd komiek waarschijnlijk anoniem zou blijven. Carrey’s stemgebruik en motoriek zijn echter uit duizenden herkenbaar en zorgen ervoor dat de film het stichtelijke karakter, de nondescripte vormgeving en de matige soundtrack te boven komt. Dat componist James Horner met een drietal liedjes de plank misslaat blijkt vooral uit het contrast met het enige geslaagde liedje, het door Carrey gezongen ‘You’re a mean one Mr. Grinch’.
The Grinch is bovenal de film van Jim Carrey. Fans van de komiek die door The Truman show en Man on the moon in vertwijfeling werden gebracht kunnen dan ook tevreden zijn: hij is weer groen, hij is weer knotsgek, en hij is weer erg leuk.

Bart van der Put