The Bookshop

Door karikaturen en een eendimensionale vertelstijl verzwakt The Bookshop haar politieke boodschap.

The Bookshop had ook The Alternative Facts About Miss Honey kunnen heten. Dan zou hij refereren aan de zachtaardige juf Miss Honey uit Roald Dahls kinderboek Matilda, in 1996 verrukkelijk verfilmd door acteur Danny DeVito. In Matilda ontdekt een meisje dat ze met haar gedachten objecten kan verplaatsen. Ze besluit haar weerzinwekkende schoolhoofd Miss Trunchbull weg te pesten, ten behoeve van haar lerares Miss Honey. Miss Honey (Embeth Davidtz) heeft in uiterlijk en eigenschappen veel weg van The Bookshop’s hoofdpersonage Florence Green (Emily Mortimer). Ze zijn allebei slank en hebben bruin haar, zijn (tegen de conventies in) alleenstaand, delen een liefde voor boeken, hebben een machtige, vrouwelijke nemesis en nemen een meisje van een jaar of tien onder hun hoede. Maar waar in Matilda de goedheid van Miss Honey nog weleens op de hak wordt genomen, mist The Bookshop die relativerende, groteske komedie.
Want komedie is niet waar de Catalaanse regisseur Isabel Coixet op uit was. Zij baseerde zich op de gelijknamige, gerenommeerde, roman uit 1978 van Penelope Fitzgerald. Coixet zoekt in haar verfilming de tegenstellingen op en maakt zo een sprookje voor volwassenen in het conservatieve Engeland van eind jaren vijftig, als de petticoats plaatsmaken voor kokerrokken. Weduwe Florence Green besluit een boekwinkel te beginnen in het kustplaatje Hardborough, Suffolk in The Old House, een huisje dat iedereen vergeten lijkt en al jaren leegstaat. Maar Hardbourough blijkt een mijnenveld van kleinzielige burgers en mansplainers, aangestuurd door Violet Gamart (Patricia Clarkson). Van alle kanten wordt ze tegengewerkt. Gamart heeft het plan opgevat om precies op die plek een kunstcentrum op te zetten, maar haar eigenlijke doel is de status quo te behouden.
De elite met haar glimmende baljurken staat recht tegenover de boekenwurmen, zoals de grijze kluizenaar in zijn begroeide landhuis buiten de stad. En hier wreekt zich de zwart-witte vertelstijl van Coixet. De vragen die worden opgeworpen over de verantwoordelijkheid van de boekhandelaar (moet je Vladimir Nabokovs in die dagen scandaleuze Lolita nu wel of niet verkopen) tekenen zich maar magertjes af. Vooral de politieke ondertoon — de botsing van de vooruitgang op conservatisme — komt niet door. In onze tijd, waarin mensen lijken terug te verlangen naar conservatieve waarden en tradities, terwijl de wereld intussen door oorlog, klimaat en technologie onherroepelijk verandert, is de keuze voor het verfilmen van The Bookshop een schot in de roos. Maar in Coixets uitvoering zijn de personages zo ontzettend goed óf ongelooflijk slecht, dat het ze eenkleurig en voorspelbaar maakt. Het verhaal verrast pas als het te laat is.

Laura van Zuylen