SYMBOL

Een duik in Hitoshi Matsumoto’s absurde Freudiaanse dromen: symbol is de meest bizarre filmervaring van het jaar.

Films die eruit zien als LSD-trips hebben de neiging om uit te groeien tot cultfilms. Denk maar aan fear and loathing in las vegas, de films van Alexander Jodorovsky, blue sunshine of a clockwork orange. Door de vertrouwde patronen waarin veel filmmakers maar ook publiek en recensenten geneigd zijn denken — niet zo gek want onze hersenen zijn nou eenmaal conservatief — verschijnen zelden films die volledig hun eigen gang gaan.
Maar nu is er dan toch weer een gemaakt. Wie de meest bizarre filmervaring van het jaar wil beleven, en het is Lumière Maastricht zeer aan te prijzen dat ze deze wonderlijke film in een kleine release in de Nederlandse bioscopen brengt, moet zonder tegenstribbelen symbol gaan zien. Of deze hersenkronkel van de Japanse televisiekomiek Hitoshi Matsumoto echt tot een cultfilm uitgroeit, zal de tijd leren, maar alle ingrediënten zijn aanwezig. Volgelingen heeft hij in ieder geval al verzameld met zijn mockumentary annex monsterfilm big man japan (dai nipponjin) die vorig jaar nog op dvd verscheen.

Escargot Man
Laten we zonder al te veel weg te geven zeggen dat de film begint met iets wat op een plot lijkt. Ergens in het stof van de Mexicaanse woestijn worden we wakker in het gezin van de gemaskerde Mexicaanse worstelaar Escargot Man. Zijn zoon staat op het punt naar school te gaan, z’n vrouw loopt wat tegen zijn vader te zeuren en Escargot Man maakt zich op voor een belangrijke wedstrijd die die avond in een stadje in de buurt moet plaatsvinden. Warp dan naar een onbepaalde plaats en tijd waar we een Japanse man in gestippelde pyjama vinden (Hitoshi Matsumoto) opgesloten in een enorme kamer. De verhalen houden verband met elkaar maar de manier waarop wordt pas later in de film duidelijk.
Hier en daar signaleerden sommigen een existentieel thema achter de film maar vergeet dat lekker want het is flinterdun. Daar is het Matsumoto ook helemaal niet om te doen. symbol is groteske slapstick, daar draait het om. Het is de droogkomische verbeelding van een idee dat Matsumoto waarschijnlijk na een sushi-schranspartij overgoten met sake te binnen is geschoten. Meer Freud dan Sartre. Veel meer Freud dan Sartre. Wie nog pretenties had over de zin van het leven zal misschien eerst ontnuchterd zijn maar later grinnikend de zaal uitlopen na deze psychoanalytische fantasie over de genitale fixatie die de basis van alle leven blijkt te zijn. Een eenentwintigste-eeuwse Divina Comedia. De troost van de slapstick. Moet gezien worden.

Ronald Rovers