Supernova (Tamar van den Dop)

Het leven mocht weleens losbarsten

  • Datum 27-03-2014
  • Auteur
  • Gerelateerde Films Supernova [Tamar van den Dop]
  • Regie
    Tamar van den Dop
    Te zien vanaf
    01-01-2014
    Land
    Nederland
  • Deel dit artikel

Tweede Tamar van den Dop is poëtische polder-Godot. De vraag is: komt er wel of niet eindelijk eens een auto die de gevel ramt?

In een scherpe bocht aan een doodlopende weg woont de zeventienjarige Meis (Gaite Jansen) met haar altijd redderende moeder (Tamar van den Dop), haar aartsluie vader en haar demente oma. De weg komt even verder uit op een half afgebouwde brug, die middenin de rivier ophoudt. Ze hopen dat er snel eens een auto langskomt die de gevel ramt. Dan gebeurt er tenminste wat.
Het leven in de bocht van de weg hangt van voorspelbaarheid en nietsigheid aan elkaar. Maar onder de oppervlakte staat de boel onder hoogspanning tijdens een ogenschijnlijk eeuwigdurende zomer. De hormonen gieren door Meis’ lijf, en hoewel ze smacht naar seks, lijken op grote afstand langsvarende schippers en rock ’n roll-veertigers die het ’s nachts aan de voet van de brug op een zuipen en neuken zetten toch niet erg op de romantisch-erotische vergezichten die moeders heimelijk geleende Bouquetreeksromannetjes haar voorspiegelen. Om niet ten onder te gaan aan verveling fantaseert Meis erop los en provoceert ze haar ouders veelvuldig.
Ook tussen pa en ma is de sfeer te snijden. Ma wil misschien verhuizen naar de stad, pa niet. De demente oma knikt hoe dan ook nee, de hele godganse dag. Het is duidelijk: something’s gotta give. Maar… gebeurt er ook iets?
Wat Supernova vanaf scène één betoverend maakt, zijn de observerende, onderkoelde commentaren van Meis die klinken bij de detailrijke maar dialoogarme scènes. Daarin wordt duidelijk hoe hartgrondig Meis haar uitgedoofde ouders veracht (denk: Frits van Egters) en hoe groot haar verlangen is dat er iets gebeurt dat hen zal verlossen. Die half gefluisterde voice-overs bestaan deels uit ‘gewone’ maar in wezen bezwerende of noodlotsbevestigende natuurwetten, bijvoorbeeld die van Newton over energie, beweging en stilstand. "De eerste wet: de wet van de traagheid. Om een bewegingstoestand van iets te veranderen is een kracht nodig." Precies daar gaat Supernova over: het verlangen naar het moment dat er, liefst met een gigantische Big Bang, iets gebeurt dat de algehele bewegingsloosheid doorbreekt.
Tamar van den Dops tweede speelfilm (na Blind, 2007) is een licht surreële, zinderende, sterk geacteerde film. De landerige loomheid van het platteland in Supernova herinnert hier en daar aan Wilde mossels en de thematiek van het vanzelfsprekend absurde gezin en de alom aanwezige vliegen zijn wellicht een knipoog naar Van Warmerdam. En het geestige, scherpzinnige scenario (ook van Van den Dop) is gebaseerd op een jongerenroman van Do van Ranst. Maar de hele film tintelt van oorspronkelijkheid en poëzie. Een must-see voor cinefielen die mokken dat er in de Nederlandse film te weinig interessants gebeurt.

Janna Reinsma