Sex Is Comedy

Wat is obsceen?

Sex is Comedy

Het was De Echte Daad die het meest bediscussieerd werd na Catherine Breillats doorbraakfilm Romance. In Sex Is Comedy keert Breillat terug naar die discussie via een fictieve ‘making-of’. Seks is nooit echt. Seks is altijd komedie.

Hoe speel en draai je een seksscène? Zeker sinds de seksscènes een steeds realistischer karakter krijgen, juist in de artcinema, is het een vraag die vaker wordt gesteld. Hoe is het om de penis van een tegenspeler in de mond te nemen?

Kerry Fox mocht naar aanleiding van Intimacy (2001) van Patrice Chéreau keer op keer uitleggen dat zij en haar tegenspeler Mark Rylance er veel over gepraat hadden. Dat ze steeds wisten waar de camera stond. Dat afgesproken was dat Chéreau nooit bovenop haar billen zou filmen. Dat alles wat ze zouden doen tevoren was vastgelegd, als bij een ballet, een choreografie van lichamen.

Fox benadrukte zo het verschil tussen de echte en de gespeelde daad, ofwel de zelfbeheersing tijdens de opwinding. Ed Lachman, coregisseur van het eveneens onomwonden Ken Park (2002), deed het tegenovergestelde. Hij legde op het filmfestival van Rotterdam uit hoe de filmcrew zich tijdens de orgiescène had teruggetrokken en de pubers eerst hun gang had laten gaan. Hij vertelde over hun onbevangenheid om met elkaar te vrijen, met of zonder camera erbij. Authentiek, en dus ook niets ranzigs aan, eigenlijk.

Prothese
Een van de voorlopers in de verfilming van ‘echte seks’ is, inmiddels welbekend, de Franse regisseur Catherine Breillat. Zij ontliep in Engeland maar net de censuur met haar film Romance (1999), waarin een fellatio en coïtus te zien waren. Wie de film gezien heeft, kan zich wellicht nog het silhouetshot van de half overeind staande penis van pornoacteur Rocco Sifredi herinneren. Dat beeld is nu opnieuw te bewonderen in Breillats laatste film Sex Is Comedy, een film over het maken van een seksscène, die lijkt op de ontmaagdingsscène in haar vorige film Fat Girl (2001), maar volgens deze fictieve ‘making-of’ een scène is uit de film-in-de-film Scènes intimes.

Ietwat ontluisterend is deze ‘terugkeer’ wel, want de Franse ster Grégoire Colin blijkt niet zijn eigen geslacht vooruit te steken, maar een door de art director verzorgde prothese. Een door de acteur op de gewenste maat uitgezocht en dus vrij groot geslacht dat wat potsierlijk tussen de panden van zijn kamerjas naar voren steekt. Seks is komedie, de titel zei het al.

En hoe dan ook is het geploeter. Een bron van zorg, onzekerheid, eenzaamheid, ruzie. Een machtsspel. Een grillige, snel geïrriteerde regisseuse (gespeeld door Anne Parillaud, die een wat al te wulpse Breillat neerzet) tracht haar jonge sterren in de juiste posities te manoeuvreren. Dat valt niet mee. Grégoire Colin, in zijn eerdere rollen meestal de mooie, waardige, zwijgzame (anti)held, zet hier zichzelf neer als de typische verwende, naar aandacht hunkerende, ijdele acteur. Roxane Mesquida maakt als zijn tegenspeelster duidelijk dat een filmontmaagding een jonge actrice zeker zo kwetsbaar maakt als een echte eerste keer.

Zoals gebruikelijk in Breillats films wordt er ook in deze film veel Frans gefilosofeerd, over wat obsceen is, over meisjesverlangens, over de machtsrelatie tussen regisseur en acteur. Anders dan haar eerdere films Romance en Fat Girl heeft het meer terloopse Sex Is Comedy echter een lichtheid die plezierig is, maar toch ook een zwakte blijkt. Want als de immer ernstig wikkende en wegende Breillat nu zelf concludeert dat het allemaal maar spel is, waarom dan toch nog verder piekeren?